بخش گفتاردرمانی کلینیک پزشکی – توانبخشی نظام مافی (وابسته به دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی)، با کادری مجرب، تخصصی ترین خدمات درمانی از جمله خدمات مربوط به " لکنت " را به مراجعان در سنین کودکی و بزرگسالی ارائه می دهد.

    " مژده زندیه " آسیب شناس گفتار و زبان و سوپروایزر بخش گفتاردرمانی کلینیک نظام مافی در گفت وگو با خبرنگار وبدای دانشگاه، ضمن عرض تبریک به مناسبت فرارسیدن سالروز ملی " گفتاردرمانی " به همه درمانگران این حوزه، درباره خدمات کلینیک نظام مافی گفت: طیف مخاطبان بخش گفتاردرمانی مرکز نظام مافی، بسیار متنوع هستند، از کودکان با تاخیر در رشد گفتار و زبان که خود از تنوع و شرایط گوناگون برخوردارند، کودکان با سندرم داون، کودکان با اختلال طیف اتیسم، کودکان فلج مغزی (CP)، و یا کودکان دچار تاخیر محیطی که اختلال دارند، تا بزرگسالانی که بدلایل مختلف مانند بیماری (سکته مغزی)، حوادث و ...، نیاز به خدمات گفتاردرمانی دارند، به این بخش مراجعه می کنند.

    وی، سن خاصی را برای درمان بسیاری از اختلالات گفتار و زبان قائل نشد، اما در عین حال تاکید کرد که هر چه سن مراجعین، کمتر و تشخیص اختلال زودتر انجام شود، نتایج حاصل از ارائه خدمات توانبخشی و گفتاردرمانی به آنان، بهتر خواهد بود.

    سرپرست بخش گفتاردرمانی مرکز نظام مافی که 19 سال تجربه فعالیت بالینی دارد، افزود: اتفاقی که طی سالهای اخیر در رشته گفتاردرمانی افتاده، تخصصی تر شدن هر یک از شاخه های این حوزه است که این مرکز را از مراکز دیگر متمایز می کند و خوشبختانه توانمندی و قابلیت های حرفه ای و تخصصی بخش گفتاردرمانی مرکز نظام مافی، دلیل تمایز این بخش نسبت به دیگر مراکز گفتاردرمانی و امکان ارائه همه خدمات تخصصی گفتاردرمانی در این بخش می باشد، چرا که درمانگرانی با تخصص های خاص مانند درمان لکنت (اختلال رشد گفتار و زبان) و یا اختلال در تلفظ حروف (اختلال یادگیری) در این بخش فعالیت می کنند که می توانند نیاز مراجعان کودک و بزرگسال خود را براساس علم روز و کاملا تخصصی برطرف سازند.

    زندیه که خود تخصص درمان اختلال لکنت را دارا می باشد، در این باره اظهار داشت: اختلال لکنت، یکی از شایع ترین اختلالات در میان کودکان و بزرگسالان است که به دلیل وجود عوامل گوناگون در بروز آن، از درمان پیچیده ای نیز برخوردار است و باید روی جنبه های مختلف این اختلال همچون سلامت روانی مراجعه کننده و اعضای خانواده او نیز توجه شود، که در کلینیک گفتاردرمانی نظام مافی، علاوه بر خدمات گفتاردرمانی برای کودک یا توانخواه بزرگسال که می تواند شامل تقویت عضلات صورت و دهان و یا تمرین های خاصی باشد، خدمات مشاوره به والدین و یا خانواده مراجع ارائه می شود تا از همراهی و مشارکت آنان، در روند درمان توانخواه استفاده شود.

    وی با تاکید مجدد بر اینکه هر چه سن مراجعه کننده کمتر باشد، درمان سریعتر و بهتر انجام می شود، افزود:  این بدان معنی نیست که در سنین بالا، امکان درمان لکنت وجود ندارد، بلکه مدت زمان درمان در افراد با سنین بالا، طولانی تر خواهد بود. اما آنچه که حائز اهمیت است، کودکان دو یا دو و نیم ساله که سطحی از گفتار را فرا می گیرند، اگر دچار شرایطی از ناروانی در گفتار بشوند، و خدمات بموقع و صحیحی به آنان ارائه نشود، از پنج سالگی، شدت ناروانی بیشتر شده و چون کودک نسبت به مشکل خود آگاه خواهد شد، ضمن آنکه روی اعتماد بنفس او تاثیر می گذارد، بر روند درمان نیز موثر خواهد بود.

    مسئول بخش گفتاردرمانی کلینیک پزشکی – توانبخشی نظام مافی همچنین درباره دیگر اختلالات که بصورت تخصصی در این بخش درمان می یابند، گفت: مراجعان این بخش، محدودیت سنی ندارند و حتی بخشی از مراجعان را نوزادان تازه متولد شده تشکیل می دهند که توسط والدین آورده می شوند و یا از سوی بیمارستان ارجاع داده شده اند.

    زندیه افزود: نوزادان نارس که مشکل مکیدن و تغذیه با شیر مادر دارند و عمدتا به دلیل ضعف در عضلات دهانشان، دچار این مشکل هستند، از جمله مراجعان بخش گفتاردرمانی می باشند که با ماساژ متخصص و خدمات تقویت کننده عضلات صورت و دهان توسط متخصص گفتاردرمانی در بخش NICU  (بخش مراقبت های ویژه نوزادان) بیمارستان ها و یا متخصصان گفتاردرمانی در کلینیک ها، به نوزاد کمک می شود.

    وی ادامه داد: کلینیک های گفتاردرمانی خارج از بیمارستان ها مانند کلینیک نظام مافی که مراجعان را بصورت سرپایی می پذیرند، ضمن آنکه این خدمات را به نوزادان ارائه می دهند، وضعیت کودکان شش ماهه به بالا که علاوه بر مشکل تغذیه، دارای مشکل ارتباطی بوده، تماس چشمی و ارتباطات غیرزبانی با اطرافیان برقرار نمی کنند و در واقع، اولین علائم اختلال را نشان می دهند، مورد بررسی قرار داده و خدمات گفتاردرمانی را در برنامه های توانبخشی آنان قرار می دهند.

    بگفته وی، افراد کم شنوا نیز جزو مراجعان مهم بخش گفتاردرمانی کلینیک نظام مافی هستند، چرا که کم شنوایی نیز روی گفتار و زبان فرد تاثیرگذار است.

    وی همچنین گفت: این بخش، به افراد دچار اختلال صدا هم خدمات ارائه می دهد. افرادی که به دلایل مختلف، از جمله شغلشان (صداپیشه ها، گوینده ها، خواننده ها، و یا مداحان)، دچار مشکل در سیستم حنجره شده اند، برای درمان اختلال صوت و صدای خودشان، به بخش گفتاردرمانی کلینیک ما مراجعه می کنند که تست های تخصصی از آنان گرفته می شود و حنجره و تارهای صوتی توسط گفتاردرمانگر مورد بررسی قرار می گیرد و براساس آن، دستورالعمل های درمانی به آنان داده شده و خدمات تخصصی لازم به آنان ارائه می شود.

    زندیه افزود: گروه دیگری که بیشترین مراجعان بزرگسال بخش گفتاردرمانی نظام مافی را تشکیل می دهند، افراد دچار عوارض سکته مغزی هستند که به دلیل آسیب مناطقی از مغز، و با توجه به شرایط منطقه آسیب دیده، دچار اختلال یا اختلالاتی می شوند که " اختلال در درک و یا بیان گفتار" نیز از جمله اختلالاتی است که ممکن است برای اینگونه افراد بوجود بیاید.

    بگفته وی، این نوع اختلالات نیز دارای تست های تخصصی استاندارد است که از فرد مراجعه کننده گرفته می شود و براساس نتایج ارزیابی ها، برنامه درمانی جهت ارائه خدمات توانبخشی برای این افراد تنظیم و اجرا می شود.

     وی، همچنین گفت: جمعیت دیگری از مراجعان بخش گفتاردرمانی نظام مافی، افراد دارای " اختلال در تلفظ حروف " می باشند که بیشتر آنان در سنین کودکی هستند.

     زندیه توضیح داد: این اختلال، در کودکانی که باید گفتار کودکانه را تبدیل به گفتار رشد یافته کنند، بسیار شایع است. و گاهی مشاهده می شود که کودک وارد دوره تحصیل ابتدایی شده، اما حروف الفبا را اشتباه تلفظ می کند و خوشبختانه امروزه این آگاهی در مدارس وجود دارد و سریعا والدین این دانش آموزان را از وجود این مشکل و بررسی بیشتر وضعیت دانش آموز، آگاه می کنند.

     سوپروایزر کلینیک گفتاردرمانی نظام مافی در همین راستا افزود: افرادی نیز در میان مراجعان کودک و حتی بزرگسالان گفتاردرمانی مشاهده می شوند که اختلال در " تلفظ برخی از حروف (مانند حروف س. ر) " دارند، که این افراد و یا کودکان "دچار فلج مغزی " که آبریزش دهان دارند، ممکن است ضعفی در عضله زبان و دهان داشته باشند که با توجه به توانایی بخش گفتاردرمانی مرکز نظام مافی در زمینه ماساژهای تخصصی و تقویت عضلات دهان و صورت، این نوع خدمات که می تواند به صورت دست ورزی گفتاردرمانگر و یا تمرین و ورزش های خاص باشد، به آنان ارائه می شود.

    بگفته زندیه، کودکان با " اختلالات یادگیری " نیز از جمله مراجعان بخش گفتاردرمانی نظام مافی هستند که بیشتر در دوره تحصیل ابتدایی، با اختلال در خواندن حروف و کلمات و دیکته نویسی مواجه می باشند.

    وی توضیح داد: این کودکان توسط والدین و یا اولیاء مدرسه محل تحصیلشان به کلینیک گفتاردرمانی هدایت می شوند، تا بررسی بیشتر روی این موضوع انجام شود و با تست ها و ارزیابی های تخصصی، در صورت قطعی بودن این مشکل، ضعف کودک در مهارت های لازم تقویت می شود تا یادگیری نرمال را تجربه کرده و برای حضور در کلاس درس آماده شود.

    زندیه به عنوان درمانگر با تجربه در حوزه گفتاردرمانی، توصیه های پیشگیرانه ای مبنی بر اینکه نقش خانواده ها (ارتباط کلامی – عاطفی)، ارتباط عاطفی والدین با یکدیگر و با فرزندشان، در بروز اختلالات و همچنین، در درمان شایع ترین اختلالات کودکان بسیار حائز اهمیت است.

    وی افزود: " لکنت" و " اختلال در برقراری ارتباط "، شایع ترین اختلالات در میان کودکان هستند که  متاسفانه مشکلات عاطفی و روانی درون خانواده ها، حتی مشکلات ارتباطی بین والدین، و عدم آگاهی والدین نسبت به نیازهای روانی و جسمی فرزندانشان، در بروز اختلالات و شدت و ضعف اختلال تاثیرگذار است که برای درمان و یا بهبودی این اختلالات، آگاهی والدین نسبت به عوامل بروز مشکل و رفع آن بسیار موثر بوده که در کلینیک گفتاردرمانی، در کنار ارائه خدمات گفتاردرمانی به کودک، با اجرای برنامه های مشاوره برای والدین، آنان را نسبت به عوامل بروز این اختلالات آگاه کرده و از آنان برای درمان اختلالات کودکشان کمک گرفته می شود.

    وی در همین راستا خاطرنشان کرد که خوشبختانه با توجه به وجود انواع خدمات توانبخشی در کلینیک نظام مافی، همکاری تیمی و گروهی بین متخصصان بخش های مختلف این کلینیک وجود دارد و در صورت لزوم و نیاز مراجعه کننده ای (مانند کودکان با اختلالات لکنت و برقراری ارتباط) به خدمات مختلف در حوزه های گوناگون، این خدمات در یک محل و هماهنگ با هم ارائه می شود، ضمن آنکه برای تشخیص دقیق اختلالات و اجرای کامل  دوره درمان و توانبخشی، متخصصان بخش های مختلف می توانند بسهولت در خصوص مشکلات یک بیمار، با یکدیگر مشورت کنند.

    زندیه، میانگین تعداد مراجعان به بخش گفتاردرمانی کلینیک نظام مافی را حدود 200 مراجعه در ماه ذکر کرد و افزود: خوشبختانه کیفیت خدمات تخصصی این بخش به مراجعان در سنین کودکی تا بزرگسالی، مشاوره به والدین و ارتقای آگاهی و اطلاعات والدین در مورد مراحل رشد کودکشان و روند درمان تخصصی اختلالات مختلف، سبب پیگیری دوره درمان توسط مراجعین و لذا رضایتمندی آنان از نتایج خدمات شده، علاوه بر اینکه میزان بالای رضایتمندی هر مراجعه کننده، باعث جذب توانخواه دیگری برای مراجعه به این بخش و استفاده از خدمات این کلینیک شده است، و در واقع، افزایش روز افزون تعداد مراجعان به این بخش، نتیجه کیفیت خدمات، هماهنگی و همراهی همه جانبه با توانخواهان و خانواده های آنان است.

     مسئول بخش گفتاردرمانی کلینیک نظام مافی در پاسخ به سئوالی درباره ساعت کار، تعرفه خدمات گفتاردرمانی و چگونگی حمایت بیمه ها از این خدمات نیز گفت: این بخش هر روز به صورت دو شیفت صبح و بعد از ظهر، تحت نظارت اعضای هیات علمی و فارغ التحصیلان این رشته ارائه خدمت می کند.

     وی افزود: خدمات تخصصی گفتاردرمانی در کلینیک نظام مافی توسط همه بیمه های تکمیلی مورد حمایت قرار می گیرد، ضمن آنکه تعرفه این خدمات برای هر نوبت (30 دقیقه)، تعرفه دولتی 40 هزار تومان است که از  متقاضیان همین خدمات در بخش خصوصی، بیش از دو برابر این تعرفه، دریافت می شود.

     گفتنی است؛ دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با 23 گروه آموزشی و 8 مرکز تحقیقات تحت نظارت وزارت بهداشت، علاوه بر تعلیم و تربیت نیروی متخصص در رشته های سه حوزه سلامت (توانبخشی، سلامت اجتماعی و سلامت روانی)، از طریق دو بیمارستان تخصصی " توانبخشی رفیده و روانپزشکی رازی و دو کلینیک پزشکی – توانبخشی نظام مافی و اسماء " و بکارگیری توان علمی و تخصصی اعضای هیات علمی که از متخصصان بنام کشور می باشند، انواع خدمات حیطه فعالیت خود را به بیماران و نیازمندان جامعه ارائه می دهد.

    کلینیک پزشکی – توانبخشی " نظام مافی " که تحت پوشش و نظارت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، ارائه دهنده انواع خدمات تخصصی پزشکی و توانبخشی می باشد، در بلوار آیت ا... کاشانی، بعد از سه راه جنت آباد، جنب مسجد نظام مافی، واقع شده است.

تهیه و تنظیم گزارش : نعیمی پور