« به نام پروردگار بخشنده »

     دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی از سال 1371 براساس رسالت " تربیت نیروی انسانی متخصص برای حوزه های توانبخشی، سلامت روانی و اجتماعی "، " تولید شواهد علمی " و " توسعه خدمات توانبخشی "، با نام " دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی " تاسیس شد.

    هم اکنون  23 گروه آموزشی و 8 مرکز تحقیقاتی در این دانشگاه فعالیت دارند، که علاوه بر تعلیم و تربیت نیروی انسانی متخصص در سه حوزه سلامت (توانبخشی، سلامت روانی و اجتماعی)، از طریق مراکز پزشکی و توانبخشی تحت پوشش این دانشگاه، همچون بیمارستان روانپزشکی رازی با قدمتی حدود یک صد سال، و ظرفیت 1385 تخت روانپزشکی، و بیمارستان توانبخشی رفیده به عنوان اولین بیمارستان تخصصی و کاملا استاندارد توانبخشی کشور، انواع خدمات حوزه های سلامت روان و توانبخشی را به بیماران و نیازمندان ارائه می دهند.

    این دانشگاه که در اواخر سال 1399 بنا به درخواست روسای پیشین، به " علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی " تغییر نام داد، به دلیل وجود ظرفیت های علمی و تخصصی و امکانات منحصربفرد، در اجرای پروژه های ملی و منطقه ای مشارکت داشته و شایستگی کامل خود را در تولید شواهد علمی، استانداردها، پروتکل ها و گایدلاین های حوزه های مربوطه جهت استفاده در سطح کشور، نشان داده است.

   در باب اهمیت و جایگاه خدمات توانبخشی در ارتقای سلامت جامعه، براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، حدود 10 درصد از مردم دنیا، دارای نوعی از محدودیت، ناتوانی یا معلولیت هستند که قادر به انجام امور شخصی نبوده و نیازمند خدماتی برای توانمندسازی جهت زندگی مستقل می باشند، و همچنین آخرین مطالعه جهانی که در مجله لنست چاپ شده، نشان می دهد، 30 درصد از مردم جهان که لزوما معلول هم نیستند، به دلیل محدودیتی که دارند، به خدمات توانبخشی نیازمندند.

    با توجه به جمعیت رو به رشد سالمندان در جهان و کشور ما ، نیاز به خدمات گسترده و در دسترس توانبخشی با بالاترین کیفیت جهت رفع مشکلات جسمی و روانی – اجتماعی این قشر از جامعه، بیش از پیش احساس می شود.

   « توانبخشی »، بیش از یک علم، و بلکه، یک فلسفه است، یعنی در کنار حفظ ارزش های حاکم بر جامعه، شرایط برای حضور افراد دارای محدودیت، همسان با افراد توانمند را در جامعه فراهم می کند.

   علاوه بر سالمندان و افراد دارای محدودیت، افراد بسیاری در دنیا با بیماری های غیرعفونی، به مراکز درمانی مراجعه می کنند که پس از دریافت خدمات پزشکی، نظامی برای پیگیری عوارض بیماری آنان پس از ترخیص از مراکز درمانی وجود ندارد، به عنوان مثال، افرادی که دچار سکته های قلبی و مغزی و یا بیماری هایی مانند دیابت یا نارسایی کلیه می شوند، پس از یک دوره بستری در بیمارستان و دریافت خدمات پزشکی، از بیمارستان ترخیص می شوند، بدون اینکه دستورالعمل مشخصی برای ارائه خدمات توانبخشی به آنان وجود داشته باشد، تا شرایطی فراهم شود و این افراد به زندگی مستقل و عدم وابستگی به خانواده، برگشته و به عنوان نیروهایی فعال، حضور در اجتماع را از سر بگیرند.

     برغم اهمیت و جایگاه خدمات توانبخشی به عنوان سطح سوم خدمات نظام سلامت، هنوز این خدمات در نظام شبکه خدمات بهداشتی و درمانی کشور، ادغام نشده  تا مردم ما در روستاها و شهرهای کمتر برخوردار نیز بتوانند از طریق شبکه خدمات بهداشتی، بموقع و در سنین پائین، با شرکت در غربالگری ها و تشخیص سریع اولیه محدودیت ها و ناتوانی ها، از تشدید ناتوانی ها و مزمن شدن بیماری جلوگیری کرده و قبل از اینکه افراد نیاز به خدمات گران قیمت و دور از دسترس پیدا کنند، با گسترش انواع خدمات توانبخشی جسمی و روانی، از وابستگی این افراد به دیگر اعضای خانواده و عوارض روانی و اجتماعی آن پیشگیری شود.

    از سویی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، مرجع و رصدخانه سلامت اجتماعی کشور نیز می باشد و با توجه به اینکه  بیش از 75 درصد عوامل موثر بر سلامت، در جامعه وجود دارند، این توفیق بزرگی است که وزارت بهداشت، این دانشگاه را مرجع حوزه سلامت اجتماعی در کشور می شناسد و مسئولیت " رصدخانه اجتماعی کووید 19" را نیز به این دانشگاه سپرده، تا این عوامل را مورد بررسی قرار بدهد.

   این دانشگاه، افتخار دارد که یکی از اولین مراکز تحقیقات تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامت را در اختیار دارد، و اولین مرکز مطالعات مربوط به سوء مصرف مواد، و تنها مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا کشور، در این دانشگاه فعالیت دارند.

   بنابراین، وجود مراکز تحقیقاتی رفاه اجتماعی، مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت، سالمندی و مراکز تحقیقاتی مرتبط ، گروه های آموزشی زیرمجموعه وزارت علوم و وزارت بهداشت و تلفیق و همگرایی علوم مختلف مرتبط با سلامت در این دانشگاه، فرصت منحصربفردی را ایجاد کرده تا دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بتواند علاوه بر مرجعیت علمی و سیاستگذاری در حوزه توانبخشی، در حوزه های سلامت اجتماعی و سلامت در حوادث و بلایا نیز مرجع علمی و سیاستگذاری باشد.

رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی