مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی به مناسبت هفته گرامی داشت سالمند، و در راستای شعار روز اول این هفته که به " نقش رسانه ها در فرهنگسازی و مطالبه گری از قوای سه گانه " اشاره دارد، گفت: هر قدر رسانه ها در ترسيم تصوير درستي از سالمندان و خانواده هاي آنان قوی تر باشند، آگاه‌سازی جامعه و مطالبه گري از متولیان، کارکرد درستی پیدا می کند و لذا، رسانه ها باید به دنبال ترسیم درست سالمندی باشند.

    دکتر مهشید  فروغان در گفت و گو با  خبرنگار روابط عمومی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، افزود: اگر رسانه هاي فراگير مانند صدا و سيما همکاری کنند، می‌توانیم شاهد جریان‌سازی باشیم، اما متاسفانه رسانه ها نقش چشمگيري را در فرهنگسازي و آگاهي بخشي حوزه سالمندی ایفا نمی کنند و دليل آن هم نداشتن برنامه مشخص و مدون و پيروي از يك منطق معين مبتني بر موازين علمي است، برنامه ها بيشتر پراكنده،  مناسبتي و بدون استمرار بوده است، در حالي كه در فرهنگسازي و آگاهي بخشي، " استمرار" نقش بسيار مهمي را ايفا مي كند.

    وی افزود: نقش رسانه مي تواند مانند شمشير دو لبه عمل كند، يعني به جاي سامان بخشي، شرايط تخريبي ایجاد  كند،  براي مثال در سال هاي گذشته شاهد ساخت برنامه ها و از جمله سريال هايي بوديم كه در آن سالمندان مظلومانه به مراكز نگهداري سپرده مي شدند، در حالي كه در جامعه ما خانواده ها نقش اصلي در مراقبت از سالمندان را به عهده دارند،  اين گونه سريال ها باعث مي شد كه نوعي بدبيني در خانواده ها ايجاد شود و شكاف نسلي عميق تر شود، به عبارت ديگر به جاي اين كه نقش خانواده ها در مراقبت از سالمندان، شفافتر و برجسته تر به تصوير كشيده شود و خانواده ها بيشتر ترغيب و تشويق شوند، نوعي دلسردي را در خانواده ها و سالمندان القا مي كردند.

    دکتر فروغان در ادامه تصریح کرد: موضوع ديگري كه نقش رسانه ها در آن بيشتر منفي بوده، تصويرسازي ازسالمندان به عنوان افرادي ضعيف، ناتوان، هميشه بيمار و نيازمند كمك است، در حالي كه فقط  كسر كوچكي از سالمندان بسيار بيمار و ناتوان هستند و  بيشتر سالمندان از سلامت نسبي برخوردارند و افرادي فعال و پويا هستند، البته در صورتي كه جامعه عرصه لازم براي فعاليت را در اختيار آنان قرار بدهد.

    وی افزود: هر قدر رسانه در ترسيم تصوير درستي از سالمندان و خانواده هاي آنان ضعيف بوده، چندين برابر آن در مطالبه گري از قواي سه گانه ضعيف بوده است،  در واقع برنامه هايي كه به طور جدي به مشكلات سالمندان در مقياس وسيع بپردازد يا عملكرد سه قوه را در اين زمينه نقد كند، اندك و اثرگذاري آن بسيار كم بوده است. البته در يكي دو سال اخير، خوشبختانه شاهد مطالب و برنامه هاي بيشتري در زمينه مسائل سالمندان هستيم كه بيشتر جنبه ي بهداشتي و سلامتي دارد و كمتر به مسائل اجتماعي مي پردازد.

    مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی  گفت: معطوف كردن توجه جامعه به مسائل اجتماعي سالمندان و پيامدهاي برآمده از آن براي سالمندان و خانواده هاي آنان از اهم اولويت هاست كه اميدواريم در آينده مورد توجه بيشتري قرار بگيرد.

    وی تصریح کرد: با اينكه بيش از دو دهه است كه كارشناسان حوزه هاي جمعيت، سلامت و جامعه فرياد مي زنند كه اگر فكري نشود با بحران سالمندي رو به رو خواهيم شد، به نظر مي رسد كه متوليان امر، اين هشدارها را نمي شنوند.

    دکتر فروغان تصریح کرد: در يك دهه بعد، همان طور كه از سالهاي قبل با بحران تحصيل، كار، ازدواج، مسكن، و... جوانان رو به رو بوديم،  با بحران سالمندي رو به رو خواهيم شد، همان طور كه نيازهاي كودكان متفاوت است و ما ملزم به پاسخدهي به نيازهاي كودكان هستيم، نيازهاي سالمندان نيز متفاوت است و ما براي پاسخدهي مناسب به اين نيازها، به زيرساخت هاي مناسب احتياج داريم كه براي فراهم ساختن آنها بايد اعتبارات كافي اختصاص يابد و قوانين پشتيبان به تصويب برسد.

   متخصص حوزه روانپزشکی سالمندان افزود: هرچند که باید زيرساخت هايي در حوزه ي سلامت و رفاه اجتماعي در ابعاد آموزشي،  پژوهشي، و خدماتي، پاسخگوي نيازهاي اقشار مختلف سالمندان باشند، اما متاسفانه شاهد هستيم كه گاه حتي برنامه هايي كه براي خدمت به اين گروه راه اندازي شده اند، به تعطيلي كشانده مي شوند که " تربيت متخصصان طب سالمندي " یکی از این برنامه هاست .

    وی افزود: رسانه ها بايد مانند ديده بان عمل كنند و هر جا رويدادي مثبت يا منفي مي بينند، با اتكا به نظر كارشناسان و بي طرفانه، آن را به سمع و نظر مخاطبان خود برسانند، در تهيه مطالب و تدوين برنامه ها بايد از كارشناس استفاده كنند تا برنامه ها منطبق بر موازين علمي باشد و بدآموزي نداشته باشد، يكي ديگر از اقداماتي كه رسانه ها در اكثر نقاط دنيا انجام مي دهند، برنامه سازي بر اساس مستندات است،  تهيه مستندات از راههاي مختلف مانند گفت و گو با ذينفعان، كارشناسان، جمع آوري اطلاعات و آمار و ارائه ي آنها به گونه اي كه براي مخاطب قابل درك و جذاب باشد،  مي تواند تغييرات مهمي را رقم بزند.

    در زمينه پاسخدهي به نيازهاي سالمندان، با كمبودهاي جدي رو به رو هستيم

    دکتر فروغان تصریح کرد: ما در زمينه پاسخدهي به نيازهاي سالمندان و تامين حقوق و دفاع از منافع آنان با كمبودهاي جدي رو به رو هستيم، در گام اول تامين منابع لازم براي معيشت سالمندان است، با اين كه سازمان هايي هستند كه به برخي از سالمندان كمك هزينه مي دهند، ولي اين كمك ها پراكنده اند و همه ي سالمندان نيازمند را پوشش نمي دهند، از سوي ديگر، برخی از بازنشستگان به عنوان افراد مستمند معرفی می شوند که این عنوان، دور از شان و کرامت این سالمندان است، چرا كه این افراد يك عمر براي اين جامعه كار كردند، ولي به دليل فقدان قوانين بيمه گري مناسب، از حقوق بازنشستگي يا مستمري، محروم مانده اند.  

    وی افزود: مقوله مربوط به قوانين بيمه هاي سلامت، موضوعی اساسی است. با توجه به اين كه سالمندان از مصرف كنندگان عمده خدمات سلامت هستند، لازم است گذشته از بيمه هاي پايه، در مواردي مانند قوانين مربوط به بيمه ي تكميلي مورد توجه بيشتر قرار گيرند. تصويب قوانيني در زمينه ي حمايت از خانواده هايي كه از سالمند ناتوان خود مراقبت مي كنند و همچنين سالمنداني كه مورد بي مهري خانواده هاي خود قرار مي گيرند از موارد ديگر است.

ساماندهي و رسيدگي  به امور سالمندان، نيازمند هماهنگي بين بخشي است

    عضو هیات علمی حوزه سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی همچنین اظهار داشت: سامان دهي و رسيدگي مناسب به امور سالمندان نيازمند هماهنگي بين بخش هاي مختلف و سطوح مختلف قوه مجريه نیز می باشد، در غير اين صورت يا موازي كاري مي شود  و يا كارهايي بر روي زمين مي ماند، متاسفانه تاكنون شاهد چنين هماهنگي نبوده ايم و  به نظر مي رسد كه تاكنون اراده ي لازم در مسئولان براي رسيدگي به وضعيت سالمندان پديد نيامده است، دو وزارتخانه بهداشت، و كار، تعاون، و رفاه اجتماعي و همچنين، سازمان مردم نهاد شهرداري از متوليان اصلي امور سالمندان هستند.

    دکتر فروغان افزود: از وزارت بهداشت مي خواهيم كه موضوع مراقبت هاي پايه سالمندان جدي تر گرفته شود و پروتكل هاي مصوب با دقت بيشتري اجرا شوند و براي ارائه خدمت به سالمندان از دانش آموختگان رشته سلامت سالمندي استفاده شود، همچنين برنامه هاي آموزشي تعطيل شده از نو راه اندازي شوند تا متخصصان طب سالمندي آموزش ديده خدمات لازم را به سالمندان ارائه كنند.

    وی در ادامه، خواهان سامان دهي وضعيت مراكز شبانه روزي سالمندان و ارتقای كيفيت خدمات آنها و گسترش مراكز روزانه سالمندان شد و گفت: از آنجا كه مشاركت اجتماعي ضامن سلامتي سالمندان است، از شهرداري ها مي خواهيم، مساله مناسب سازي فضا را جدي تر بگیرند و كانون هاي سالمندان را در محلات مختلف راه اندازي كنند.

    وی در پایان این گفت وگو، افزود: شعار " زنان سالمند: تاب آوري و مشاركت"، برای روز جهاني سالمند در سال 2022،  بسيار خردمندانه انتخاب شده است، در همه جاي جهان، از جمله ايران، سيماي سالمندي زنانه است، تعداد زنان سالمند از مردان بيشتر است، آنها فقيرترند، تنها ترند، بيمارترند و هر چند اين شرايط را تاب مي آورند به حمايت بيشتر نياز دارند، و يكي از راه هاي حفظ سلامت و تاب آوري بيشتر، مشاركت آنان است، پس بياييد در جست و جوي راه هايي برآييم كه زنان سالمند را به مشاركت بيشتر در جامعه ترغيب مي كند.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: گلرخ – نعیمی پور