وضعیت " محیط آموزشی و مراقبتی کودکان یک تا سه ساله در مهدهای کودک شهر تهران " که طی پژوهشی در سال 1398 توسط گروهی از متخصصان این حوزه مورد بررسی قرار گرفته، در همایش "مددکاری اجتماعی و سلامت روانی و اجتماعی کودکان " اعلام شد.

    به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه، دکتر منصوره کریم زاده عضو هیات علمی و مدیر گروه آموزشی رشد و پرورش کودکان پیش از دبستان دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی از جمله محققان این طرح، در سخنرانی خود در همایش یاد شده، گفت: آموزش اولیه دوران کودکی در دهه های اخیر، مورد توجه خیلی از متخصصان قرار گرفته است و معتقدند که برای برنامه های درسی کودکان در مراکز آموزشی، باید از تجربه های ارزشمند هم استفاده شود.

    وی با اشاره به اهمیت آموزش در سه سال اول زندگی انسان، افزود: این دوران به دلیل اهمیت آن در آینده کودک، به هزار روز طلایی معروف شده است ، چرا که در رشد همه جانبه کودکان بسیار مهم بوده بطوری که تقریبا تا شش سالگی کودک، اغلب توانایی شناختی، فیزیکی، زبانی، عقلانی، عاطفی و اجتماعی او، به رشد 90 درصدی خودش می رسد.

   دکتر کریم زاده همچنین اظهار داشت: براساس تحقیقات انجام شده، هرچه برای کیفیت برنامه های دوران کودکی، بخصوص در اوان کودکی و نوپا، سرمایه گذاری شود، می تواند در سال های آینده زندگی کودکان، صرفه جویی بیشتری در حوزه های آموزشی، میانسالی و سالمندی، داشته باشد.

   وی افزود: طی سالها، کیفیت آموزش و مراقبت کودکان زیر شش سال مورد توجه بوده و برنامه هایی برای آن اجرا شده است و برای حفظ کیفیت این برنامه ها باید بررسی و برنامه ریزی خوبی داشته باشیم و یکی از ابعاد مهم این برنامه ریزی، برخورداری این برنامه ها از استانداردهای لازم و نظارت مستمر بر اجرای برنامه هاست.

   وی گفت: تحقیقاتی که در چند سال اخیر انجام شده، نشان می دهند که متاسفانه ابزار لازم برای ارزیابی جامع از محیط های آموزشی و مراقبتی مدارس وجود ندارد، و متاسفانه در مراکز پیش از دبستان هم همین مشکل وجود دارد. و نمره ای که این مراکز آموزشی و مراقبتی بلحاظ استاندارد های فضای فیزیکی، وسایل، زبان و ساختارهای آموزشی می گیرند، معمولا از میانگین، پائین تر است.

   این متخصص حوزه سلامت کودکان، افزود: تحقیقات دیگری نیز نشان داده است که مربیان در مراکز آموزشی و مراقبتی کودکان نوپا، از صلاحیت لازم برخوردار نیستند و متاسفانه سرفصل های مربوطه را هم ندارند و حتی امکانات آموزش مناسب نداشته و حمایت های لازم از طرف آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی صورت نمی گیرد.  بنابر این یکی از دغدغه هایی که وجود دارد، عدم صلاحیت مربیان و کیفیت نامناسب محیط و برنامه های آموزشی در این حوزه می باشد.

   دکتر کریم زاده ادامه داد: موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران یک سری الزامات کلی را برای رصد مراکز پیش از دبستان و مهدهای کودک براساس آئین نامه های سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش و وزارت بهداشت تدوین کرده است، اما بشکلی نیست که بتواند به همه جنبه های لازم توجه کند و حتی در چک لیست های سازمان بهزیستی برای ارزیابی مهدهای کودک، کمتر به گروه های سنی شیرخواران و کودکان نوپا توجه شده و یا نگاه همه جانبه به موارد مربوط به این گروه های سنی نشده است.

   وی اظهار داشت: بنابر این ما ضعف عمده ای در رعایت استانداردهای جهانی برای ارزیابی کیفیت آموزشی و مراقبتی کودکان بخصوص در سه سال اول داشتیم و به همین جهت، تحقیقی در این خصوص انجام دادیم تا با ابزاری   استاندارد، کیفیت مراکز نگهداری و آموزش کودکان تا سه سالگی را مورد بررسی قرار بدهیم. که البته این استاندارد قابل استفاده برای همه فرهنگ ها و جوامع می باشد که ما از آن برای بررسی وضعیت محیط آموزشی و مراقبتی کودکان یک تا سه ساله در مهدهای کودک شهر تهران استفاده کردیم.

   وی افزود: این ابزار ، نسل سوم اینگونه ابزار می باشد و در واقع، سه بار بازنگری شده و وضعیت محیط آموزشی و مراقبتی کودکان تا 36 ماهگی را مطالعه می کند و بیشتر بر فعالیت مشاهده در محیط های آموزشی استوار است و یک ناظر محیط آموزشی و مراقبتی این کودکان را ارزیابی کرده است.

   دکتر کریم زاده، چگونگی اجرای این طرح پژوهشی را توضیح داد و گفت: ما شش جنبه و یک جنبه کلی را در این مراکز بررسی کردیم، که " فضای فیزیکی، اسباب و اثاث موجود در مراکز، وضعیت نگهداری و مراقبت های معمول روزانه، وضعیت زبان و کتابخوانی، استاندارد برنامه های آموزشی و فعالیت هایی که منجر به یادگیری و رشد کودکان می شود، تعاملات کارکنان با کودکان در این مراکز، و استاندارد ساختار برنامه ها " و همچنین جنبه " محیط کلی از بعد مراقبتی و آموزشی در مهدهای کودک " از جمله موضوعات مورد بررسی بودند.

    وی این مطالعه را از نوع کاربردی و تحقیقات آن را میدانی معرفی کرد و افزود: همه مهدهای کودک غیردولتی شهر تهران که تحت پوشش سازمان بهزیستی بودند، از نظر شش شاخص مورد بررسی قرار گرفتند، و هر شاخص ، 33 مولفه داشت که در مجموع، 457  جزء را شامل می شد.

    وی ضمن توضیح در مورد اطلاعات بدست آمده در هر بخش از این تحقیق، نتیجه گیری کرد که مهدهای کودک از نظر شش شاخص مورد بررسی، از استانداردهای لازم، پائین تر  بودند، همانطور که متاسفانه در تحقیقات مربوط به محیط های آموزشی و مراقبتی برای کودکان در مقاطع پیش از دبستان و دوره ابتدایی انجام شد، توجه کافی به فضای آموزشی و مراقبتی نشده است.

   بگفته وی، " تعامل کم والدین با مربیان، مطالبه گری کم والدین و توجه بیشتر به ظاهر مهدهای کودک، نبود شاخص های اصلی برای نظارت، نبودن شاخص های جهانی برای ارزیابی وضعیت این مراکز ، فقدان متولی واحد که بخصوص با شرایط فعلی طرح تحول ایجاد شده، عدم دقت و نظارت بر صلاحیت مربیان و شایستگی مدیران، و عدم نظارت بر اجرای درست برنامه های آموزشی و عدم اجرای خود ارزیابی مهدهای کودک از فعالیت هایشان "، سبب شده که مهدهای کودک شهر تهران از استانداردهای لازم برخوردار نباشند.

   گفتنی است که این مقاله مربوط به پنل « کودکان و چالش های آموزشی در مدرسه » در وبینار " مددکاری اجتماعی، سلامت روانی – اجتماعی کودکان " بود و در ادامه آن، دو مقاله تحت عناوین " چالش های آموزش مجازی در دوره همه گیری کرونا در مقطع ابتدایی " و " نظارت بر فعالیت آنلاین کودکان در دوران پاندمی کرونا "، بترتیب توسط دکتر غنچه راهب مدیر گروه مددکاری اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و دکتر نسرین دودانگی عضو هیات علمی گروه روانپزشکی این دانشگاه ارائه شد.

    وبینار « مددکاری اجتماعی و سلامت روانی – اجتماعی کودکان »، به همت گروه آموزشی مددکاری اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، و با همکاری گروه های آموزشی رشد و پرورش کودکان پیش از دبستان و روانپزشکی این دانشگاه و همچنین، معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، معاونت پرورشی آموزش و پرورش، انجمن های علمی مددکاری اجتماعی ایران و کودکان پیش از دبستان، و موسسه اطلاعات برگزار شد.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور