« برنامه ملی مقابله با کووید 19 با رویکرد تلفیقی »، صبح امروز (سه شنبه) توسط دکتر حمیدرضا خانکه رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و رئیس رصدخانه اجتماعی کووید 19، در همایش " همه گیری کووید 19 و گروه های آسیب پذیر " ارائه شد.

    به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه، این همایش یک روزه به همت بسیج جامعه پزشکی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و با همکاری انجمن مطالعات کودکان پیش از دبستان ایران، بصورت مجازی برگزار شده است.

   دکتر حمیدرضا خانکه در ابتدای سخنان خود با تبریک ولادت حضرت رسول اکرم (ص) و شروع هفته وحدت، در مورد همه گیری کووید 19 گفت: کووید، آخرین اتفاق بیولوژیکی نیست که دنیا تجربه می کند و کشورهای مختلف به شکل مستقیم و غیرمستقیم از این بیماری، متاثر شدند، متاسفانه بسیاری از مردم دنیا به علت غیر کووید، فوت شدند، چرا که بخاطر کووید، نظام های سلامت قادر نبودند که خدماتی غیر از کووید را به مردم ارائه بدهند و بار زیادی به نظام سلامت تحمیل شد.

   وی افزود: بیماری در سطح دنیا همچنان ادامه پیدا کرده، میزان ابتلا و مرگ و میر آن دائما در حال تغییر است، در بعضی از کشورها، رو به افزایش و در برخی دیگر، رو به کاهش است. در حال حاضر بالاترین مرگ و میر مربوط به آمریکا با دو هزار مرگ در روز است و بعد از آن، روسیه است که روزانه با یک هزار مرگ روبه رو می شود.

   دکتر خانکه اظهار داشت: خوشبختانه در کشور ما با تمام زحماتی که نظام سلامت و مسئولان حاکمیت کشیدند، موج پنجم کاهش پیدا کرد و البته، پیش بینی هایی از موج ششم نیز وجود دارد ، اما در کل، شرایط کشور بهتر از هفته های قبل است.

   وی با نشان دادن نمودارها و اسلایدهای مربوط به آخرین اطلاعات در دنیا گفت: هم اکنون، حدود 239 میلیون نفر در دنیا مبتلا به کووید با تست مثبت هستند،  اما این رقم خیلی بیشتر از اینها تخمین زده می شود، چرا که بسیاری از افراد در محدوده تست قرار نگرفتند و بخصوص در کشورهای با درآمد پائین و متوسط ، تعداد مبتلایان می تواند بیشتر هم باشد.

   وی افزود: حدود پنج میلیون نفر کشته در دنیا وجود داشته که این عدد هم بیشتر خواهد بود، چون خیلی از کشورها نظام سلامت توسعه یافته ای برای تهیه گزارش های درستی از میزان تشخیص، ابتلا و مرگ ندارند و قطعا این اعداد خیلی بیشتر از این خواهد بود. در کشور ما تا این لحظه با توجه به اینکه یکی از قویترین نظام های سلامت و شبکه بهداشت و درمان در دنیا را دارد و در میان 22 کشور منطقه امرو، ما جزو کشورهای بسیار توسعه یافته در حوزه سلامت هستیم، لذا آمار ما به واقعیت خیلی نزدیک تر است.

   بگفته وی، تاکنون در کشورما، حدود پنج میلیون و 700 هزار نفر مبتلا به کووید شناسایی شدند و متاسفانه حدود 123 هزار نفر از هموطنان را از دست دادیم و پنج موج کرونا را طی کردیم و اخیرا بنظر می آید که موج ششمی هم در حال شروع است و ان شاالله که این موج خفیف تر باشد و مشکل کمتری را برای مردم و نظام سلامت ایجاد کند. تعداد مبتلایان بعد از موج پنجم کاهش پیدا کرده، اما این نگرانی وجود دارد که در ایام ربیع، جشن ها، عروسی ها و تجمعات خانوادگی افزایش پیدا کند و عدم رعایت توصیه های بهداشتی موجی را ایجاد کند، لذا ما باید بدانیم که دریافت واکسن به تنهایی برای مدیریت بیماری، کافی نیست و همانطور که رئیس جمهوری و مقام معظم رهبری بارها فرمودند، استفاده از واکسن، یک وظیفه فردی نیست، بلکه وظیفه اجتماعی است.

   دکترخانکه، تعداد کشته ها در کشورمان را رو به کاهش ذکر کرد، و گفت: اما روی مرز 200 نفر متوقف شده، که این مساله، خوب نیست و زمانی می گوییم که بیماری کنترل شده  که آمار مرگ ناشی از کرونا، دو رقمی شود و زیر هزار نفر، ابتلا داشته باشیم.

   وی تصریح کرد که در حال حاضر متاسفانه 80 درصد فوتی های ما مربوط  به 10 تا 12 درصد سالمند و گروه های آسیب پذیری که واکسن نزده اند، می شود و این نشان می دهد که واکسن چقدر می تواند جلوی مرگ و میر و ابتلای شدید به بیماری را بگیرد.

   وی در مورد برنامه واکسیناسیون گفت: حداقل 47 درصد مردم دنیا حداقل یک دوز واکسن را دریافت کردند، روزانه 19 میلیون دوز واکسن در دنیا تزریق می شود. و در کشورهای با درآمد پائین، 2/7 درصد واکسن دریافت کردند که نشاندهنده عدم حمایت این کشورها از سوی کشورهای مترقی است. و در ایران نیز بیش از 25 درصد جمعیت دو دوز واکسن را دریافت کردند و بیش از 55 درصد جمعیت کشورمان حداقل یک دوز واکسن را گرفته اند، بنابر این آمار واکسیناسیون در کشور ما خیلی سریع پیش می رود.

   وی از وضعیت اپیدمیولوژی کووید گفت که افراد جوان بیشتر مبتلا می شوند، ولی بیشترین مرگ ناشی از کووید، مربوط به سالمندان است. 80 درصد مرگ و میر مربوط به افراد بالای 65 سال است، یعنی از هر 100 نفر سالمند که مبتلا می شوند، متاسفانه 10 نفر فوت می شوند. ولی در میان جوانان و میانسالان (15 سال تا 65 سال)، 16 درصد فوتی داریم که عدد بالایی است.

   وی افزود: افرادی که بیماری های غیرواگیر مانند قلبی، فشارخون، پیوند، دیابت و سرطان دارند، بشدت در معرض ابتلا و مرگ قرار دارند و اگر بخواهیم کووید را کنترل کنیم ، باید این بیماری را در سراسر دنیا کنترل کنیم و اگر حتی یک کشور و یا یک نفر نادیده گرفته شود، می تواند سبب شکل گیری واریانت جدید شده و انتقال صورت بگیرد.

   دکتر خانکه ادامه داد: پدیده ای در مورد واکسن از دی ماه سال گذشته در کشورهای قدرتمند شکل گرفته بود که واکسن به کشورهای ضعیف تر نمی دادند. کشور ما که تحریم بود و از این بابت خیلی صدمه کشید ولی کشورهای دیگر هم از واکسن مانند سایر داروها و تجهیزات پزشکی، بی بهره بودند، درصورتی که آنچه در تمام دنیا توصیه می شود، این است که باید برای کنترل کامل بیماری، دست در دست همدیگر گذاشته، تجارب خودمان را در اختیار هم بگذاریم، و بیماری را کنترل کنیم، چون هر کشور یا فردی نادیده گرفته شود، تهدیدی برای امنیت و سلامت سایر کشورها خواهد بود.

   وی گفت: اگر کووید را به عنوان " پاندمی " در نظر بگیریم، چندین فاز و مرحله دارد. مشخصات پاندمی، " 1- ویروس بسیار پیچیده است، 2- سرعت انتقال بالایی دارد و 3- تاثیرات آن قابل پیش بینی نیست ". چالش هایی که از این بابت در دنیا وجود دارد، این است که ظرفیت ها محدود است، نظام های سلامت به چالش کشیده شده اند، و امکانات و منابع بخصوص برای کشورهای با درآمد متوسط و پائین، محدود بود. بنابر این چالش های این بیماری در کشورهای مختلف تقریبا مشابه است و اگر بخواهیم این بیماری و بیماری مشابه را مدیریت کنیم، نیاز به سیاستگذاری شفاف داریم و نیاز به مدیریت منابع شفاف در سطح کلان و سطح منطقه و بین الملل داریم.

   وی در مورد کشورمان گفت: برنامه ریزی و هماهنگی بین دستگاه ها، و هماهنگی بین عناصر کشور در مدیریت کووید، موثر است و هیچ دستگاهی نمی تواند به تنهایی در مدیریت کووید موفق بشود، بحث مدیریت اطلاعات و دانش است و از طرفی، زیرساخت های نظام سلامت، تخت های نظام سلامت، بیمارستان ها، کلینیک ها باید قادر باشند که زیاد بشوند و توسعه یابند.

   وی افزود: مردم باید مشارکت کنند، در برنامه ریزی و چه در اجرا، و در ارزیابی باید مشارکت کنند، چرا که این مشکلات آسیب و رنجش برای مردم است و مدیریت آن هم باید با خود مردم باشد.

   وی با طرح این سئوال که چه درس هایی ما از دنیا گرفتیم ؟ ، گفت: 1- اپیدمیولوژی بیماری بسیار مهم است و داده های قابل اعتماد تولید کرد، بانک های اطلاعاتی را ادغام کرد و روند بیماری را در لحظه شناسایی کرد، نظام سلامت ضمن آنکه جان های زیادی را نجات داد، اما فشار زیادی را هم تحمل کرد. حجم بسیاری از مدافعان سلامت در کشور ما به شهادت رسیدند، ابتلای زیادی در نظام سلامت داشتیم، اما خوشبختانه میزان ابتلا در نظام سلامت، از 10 درصد که اوایل بود به زیر یک درصد کاهش پیدا کرده است، سیستم نظارت و مراقبت از بیماری ها در کشور ما نیازمند توسعه است و شرایط نشان داد که ایران نیاز به سیستم مراقبت بسیار توسعه یافته دارد.

   دکتر خانکه تصریح کرد: بحث جامعه نشان داد که مردم ارتباطاتشان و منابع مالی خودشان را از دست دادند، عزیزان تعاملات خود را از دست دادند و روابط کاهش پیدا کرده، خسارت اقتصادی دیدند و جامعه باید دیده شده و مشارکت داده شود و مشکلات جامعه باید دیده شود، و اینکه فقط به مردم بگوییم که در قرنطینه باشند و کسبه سر کار خودشان نروند، درست نیست،  بلکه باید متناسب با شرایط جامعه پیش برویم .

   وی افزود: بحث رعایت پروتکل های بهداشتی است، تجربه نشان داد که باید رعایت کنند و حتی افرادی که واکسن دریافت کردند، باید توصیه های بهداشتی را جدی بگیرند، چون درصدی از افراد فوت شده مربوط به گروهی است که واکسینه شدند و واکسن می تواند ابتلا به نوع شدید بیماری و مرگ را کاهش بدهد، ولی صفر نمی کند.

   وی بحث تامین منابع مهم است، را مطرح کرد و اظهار داشت: تمام دنیا باید در تامین داروها و واکسن، به همدیگر کمک کنند. کنار هم باشند، در داخل کشور نیاز داریم یک برنامه جامعی برای تامین منابع داشته باشیم.

   وی افزود: در سازمان جهانی بهداشت، بحث وجود اطلاعات غلط مطرح شد، حجم زیاد اطلاعات از منابع معتبر و غیرمعتبر. تجربه بزرگی در ایران و جهان بود، اطلاعات صحیح را از منابع معتبر معرفی شده اعلام کنیم، و این منابع اطلاعات واضح و یک دستی را در اختیار مردم بگذارند.

   وی، تضاد نظرات شخصی و مطالعات محدود را سر منشاء سردرگمی و بی اعتمادی مردم و از دست دادن سرمایه اجتماعی دانست و گفت: آمادگی نظام سلامت  برای اتفاقات دیگر باید وجود داشته باشد، همانطور که همزمان با کووید، ما سیل و زلزله داشتیم و نظام سلامت باید آمادگی برای اتفاقات همزمان داشته باشد، چرا که کشور ما یکی از پرمخاطره ترین کشورهاست، 93 درصد خاک ما در معرض زلزله و متاسفانه 50 درصد در معرض سیل قرار دارد.

    وی در نهایت، بحث علم را مهم خواند و افزود: شواهد علمی در دوران کووید، به کمک مردم آمد، ما باید مراکز علمی و دانشگاه ها را تقویت کنیم، دانشمندان را تقویت کنیم تا بتوانند شواهدی تولید کنند تا مداخلات ما شواهد محور و موثر باشد.

   رئیس رصدخانه اجتماعی کووید 19 تاکید کرد: توصیه ها و اهداف تمام دنیا در مدیریت کووید، یکی بحث کاهش انتقال است، کاهش مواجهه است، مدیریت اطلاعات و حفاظت از گروه های آسیب پذیر است، کاهش مرگ و میر و ابتلا ست و در نهایت، در دسترس قرار دادن داروها، خدمات درمانی و واکسن به شکل عادلانه در اختیار همه مردم باشد.

   دکتر خانکه، سه استراتژی در این خصوص را مطرح کرد که هر سه بخوبی در حال اجراست، 1- واکسیناسیون سریع و حجیم ، 2- رعایت پروتکل های بهداشتی و 3- حمایت از گروه های آسیب پذیر و گروه های کمتر برخوردار است که خوشبختانه بهتر از قبل انجام می شود.

   وی افزود: این برنامه ای است که می تواند به همه مردم در سراسر دنیا کمک کند، تا یک بیماری مانند کووید را بتوانند مدیریت کنند. بطور واضح برای کنترل بیماری، نیاز به منابع مالی، امکانات پشتیبانی و تجهیزاتی و تحقیق داریم و اگر این اتفاقات بیافتد، می توانیم ارتباطات و اطلاع رسانی را مدیریت کنیم، نظام مراقبت را توسعه بدهیم و مبادی ورودی و خروجی کشور را مدیریت کنیم، ظرفیت آزمایشگاه را افزایش بدهیم، توصیه های بهداشتی را در جامعه نهادینه کنیم و در نهایت، مدیریت شاخه ها را انجام بدهیم و خدمات سلامتی و واکسیناسیون را گسترش بدهیم.

   وی تاکید کرد که اگر این اتفاقات بیافتد، انتقال بیماری کاهش پیدا می کند، و اگر بیماری کمتر منتقل شود، مواجهه گروه های آسیب پذیر کم می شود و حفاظت می شوند. و در نهایت، ابتلا و مرگ و میر کاهش می یابد.

   وی همچنین گفت که سازمان جهانی بهداشت، چند سناریو را برای دنیا پیشنهاد کرده، الان ما کشورهایی داریم که توریست پذیرند و یا در چارچوب برنامه هایی مانند عروسی ها و تجمعات قرار دارند، که سبب ابتلای شدید خانوادگی و متاسفانه مرگ در این میان می شود. درصورتی که باید بدانیم برای جلوگیری از گردش ویروس، هر فرد مبتلا می تواند ویروس را منتقل کرده و خطرناک باشد، لذا باید فرد را شناسایی کرده و پس از تشخیص ، فرد ایزوله شده و امکانات درمانی در اختیارش گذاشته شود تا بیماری به دیگران منتقل نشود.

   وی در جمع بندی خود، برای کنترل خوب بیماری، سه فاکتور مهم را بیان کرد که " کنترل انتقال در جامعه " ( از طریق شستشوی دست ها، استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی ) ، با مشکوک بودن فردی ، حتما او را ایزوله کرده ، تماس ها قرنطینه و حمایت بشوند، دومین فاکتور، " تامین منابع و نیروی انسانی کافی در نظام سلامت سراسر کشور" ، سوم اینکه " باید تمام دولت همصدا و یک صدا باشند " و در کنار مردم باشند تا ان شاالله پاندمی کنترل بشود.

   وی در پایان سخنانش افزود: من مطمئنم که به یمن این ایام خجسته، پاندمی در ایران و سایر کشورهای دنیا کنترل خواهد شد، تجارب زیادی کسب کردیم، حتما خطاهایی هم داشتیم و چون بیماری نوپدید است، ما از خطاها درس می گیریم و برای اتفاقات بعدی آماده می شویم.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور