مدیر گروه آموزشی "سلامت سالمندی" و سردبیر مجله "سالمندی" دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی امروز (چهارشنبه ) در نشست خبری، رونمایی از سند "سالمندی " را نقطه آغازی برای ارتقای سلامت سالمندان در جامعه ذکر کرده و برنامه عملیاتی را برای اجرایی شدن مفاد این سند، لازم دانستند.

    به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی،  دکتر" یدالله ابوالفتحی ممتاز " عضو هیات علمی و سردبیر اولین و تنها مجله سالمندی نمایه شده در ISI و اسکوپوس،  با تاکید بر مفاد این سند افزود: سند سالمندی نیازمند پشتوانه اجرایی است و باید با برنامه ریزی در بخش های مختلف، امکانات و راهکارهای اجرایی مفاد آن پیش بینی شود.

    وی تاکید کرد: به عنوان مثال، اگر " حفظ کرامت سالمندان " هدف قرار گرفته است، باید برنامه های دستگاه ها و سازمان های مختلف در جهت تحقق این هدف باشد و بصورت عملی، در حفظ کرامت سالمندان تلاش شود.

   دکتر" مهشید فروغان " نیز در همین ارتباط  گفت: در سال گذشته، از متن سند سالمندی رونمایی شد و در واقع، امسال با رونمایی از کل سند، مفاد آن به سازمان ها ابلاغ می شود تا هر سازمان و دستگاهی با توجه به شرایط و وظایفی که بعهده دارد، نسبت به اجرای آن اقدام کند.

    وی افزود: مثلا برای اسکان سالمندان تنها و یا سالمندانی که امکان سکونت در کنار خانواده را ندارند، خانه های سالمندان با توجه به نیازهای این قشر از جامعه ایجاد شود و بجای نگرش منفی نسبت به مراکز نگهداری سالمندان، این مراکز استانداردسازی شده و گسترش یابند تا در صورتی که سالمندی برحسب نیاز، تمایل به سکونت در این مراکز داشت، بتواند با آرامش خاطر، به زندگی خود ادامه دهد و دستگاه های نظارتی نیز مرتبا بر حسن انجام کار این مراکز نظارت کنند.

******

این اساتید در پاسخ به این سئوال که آیا تربیت نیروی انسانی متخصص مطابق با نیاز قشر سالمندان کشور انجام می شود؟ نقطه نظرهای خود را بیان داشتند.

   دکتر فروغان مدیر گروه آموزشی سلامت سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مورد تربیت نیروی متخصص جهت فعالیت  درمراکز سالمندان و یا دستگاه های سیاستگذار و برنامه ریز کشور، گفت: هم اکنون فقط دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و دانشگاه علوم پزشکی تبریز نسبت به تربیت نیروی متخصص در این حوزه و در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اقدام می کنند که دانشگاه علوم بهزیستی از سال 88 تاکنون ، 24 تن فارغ التحصیل در مقطع دکتری و 32 دانشجوی در حال تحصیل در این رشته دارد، ضمن آنکه 18 تن مدرک کارشناسی ارشد سلامت سالمندی را از این دانشگاه دریافت کرده و 26 تن نیز هم اکنون در حال تحصیل در این مقطع می باشند.

    دکتر فروغان با اشاره به آموزش های جمعی کارکنان دستگاه ها و سازمان های متقاضی در قالب دوره MTH ، افزود: تاکنون 69 تن از این دوره فارغ التحصیل شده و 62 تن نیز در این دوره اشتغال به تحصیل دارند.

   وی به اشتغال فارغ التحصیلان مقطع دکتری در زمینه تدریس در مراکز آموزش عالی اشاره کرد و گفت: متاسفانه جایگاه فعالیت فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد حوزه سلامت سالمندی هنوز مشخص نیست و از سوی دستگاه ها و سازمان های ذیربط تعریف نشده است و این برای دانش آموختگان این مقطع جای نگرانی دارد بویژه که به تازگی، پذیرش دانشجو در " طب سالمندی " به حالت تعلیق درآمده و سرنوشت آن مشخص نیست.

   دکتر " ابوالفتحی ممتاز " نیز در ارتباط با تربیت نیروی متخصص در کشور، گفت: درحالی که برای گسترش آموزش این حوزه و تربیت نیروی متخصص در محدودیت بسر می بریم، براساس تحقیقات انجام شده، برای رفع نیاز قشر سالمند کشور، به دو هزار و 31 متخصص سالمندی نیازمندیم و آنهم افرادی که بتوانند با انگیزه و با علاقه، در این حوزه فعالیت کنند.

   این استاد دانشگاه و محقق حوزه سالمندی افزود: نتایج تحقیقات همچنین نشان می دهند که هم اکنون فقط هشت درصد دانشجویان رشته های علوم پزشکی و فقط چهاردرصد پزشکان برای کار با سالمندان اعلام آمادگی کردند، لذا برنامه ریزی برای تربیت نیروی علاقه مند و سازنده متخصص در تمامی حیطه های مربوط به سالمندان، ضروری است.

 ******

   اعضای هیات علمی حوزه سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی همچنین  در بخش دیگری از این نشست خبری، تحلیل خود از شعار امسال روز جهانی سالمندان مبنی بر " برابری فرصت ها برای همه " را ذکر کردند.

   دکتر" فروغان " مدیر گروه آموزشی سلامت سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: دانشگاهیان و محققان این حوزه معتقدند که نباید استفاده از فرصت ها در جامعه براساس سن، انجام شود، بلکه تقسیم بندی و بهره مندی از فرصت ها باید برمبنای شایستگی صورت بگیرد و استفاده از فرصت های مختلف در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی در همه سنین، قابل اجرا باشد.

   وی افزود: به عنوان مثال، اگر سالمندان دارای محدودیت های حرکتی و مشکل بلحاظ تامین هزینه های تردد هستند، باید امکانات شهری و حمل و نقل همگانی برای حضور فعال آنان در جامعه ، تقویت و تکمیل شود، نه اینکه این محدودیت ها، سبب از دست دادن فرصت حضور فعال آنان گردد.

   وی تاکید کرد: با برنامه ریزی، باید زیرساخت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه فراهم گردد و بگونه ای طراحی و اجرا شود که تمامی افراد در سنین مختلف بتوانند از فرصت های موجود در جامعه استفاده کنند.

   دکتر فروغان تصریح کرد: هرچند که روند رو به رشد نرخ جمعیت سالمندان کشور نشانه رشد و توسعه یافتگی کشور و بالا رفتن امید به زندگی است، اما هنوز فاصله زیادی با دیگر کشورهای دنیا بلحاظ رسیدگی و حمایت از قشر سالمندان داریم.

   وی افزود: متاسفانه در برخی زمینه ها، مشکلات سالمندان جامعه ما بیشتر از آمار جهانی است، به عنوان مثال، براساس تحقیقات انجام شده در خصوص اختلال " افسردگی " در میان سالمندان شش استان کشور که با ابزار غربالگری، مورد بررسی قرار گرفته است، 36 درصد سالمندان این شش استان، مشکوک به ابتلا به افسردگی بودند، و این در حالی است که آمار جهانی افسردگی در میان سالمندان، رقم ده تا 15 درصد جمعیت آنان را نشان می دهد.

   دکتر " ابوالفتحی ممتاز " دیگر عضو هیات علمی گروه سلامت سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز در این خصوص گفت: از نظر دانشگاهیان، سالمندان قهرمانان زندگی هستند که با غلبه بر سختی ها و بیماری ها، موفق شدند که به سن سالمندی برسند.

   وی، بکارگیری واژه " سونامی " برای افزایش جمعیت سالمند کشور را کاملا اشتباه دانست و افزود: افزایش نرخ جمعیت سالمندان کشور، نشانه رشد و توسعه کشور بوده و بالا رفتن امید به زندگی در جامعه ، افتخاری برای کشور محسوب می شود و نمی توان از واژه منفی " سونامی " برای این مساله استفاده کرد، چرا که اگر سیاستگذاری و برنامه ریزی درستی در این زمینه داشته و پیش بینی خدمات مورد نیاز این قشر بموقع انجام شود، می توان مانند کشورهای پیشرفته دنیا، از این تغییر و تحولات جمعیتی ، فرصت سازی کرده و بنفع کشور استفاده کرد.

   این استاد و محقق دانشگاه، با اشاره به اینکه هم اکنون  9/3 درصد جمعیت ایران را افراد 60 سال به بالا تشکیل می دهند، که در سال 2050 میلادی، به رقم 32/1  درصد جمعیت خواهند رسید، گفت: برای مدیریت این روند رو به افزایش، باید برنامه ریزی درست انجام شود و وظیفه ما دانشگاهیان ، تهیه اطلاعات و داده های مورد نیاز و مبتنی بر مطالعات دقیق برای سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور است.

   دکتر ابوالفتحی ممتاز، یکی از نیازهای اصلی سالمندان را " مسکن " ذکر کرد و در توضیح این مساله، گفت: هم اکنون، تک فرزندی و بدون فرزندی میان زوج های جوان رواج دارد و با گذشت زمان که این زوج های جوان به سن سالمندی می رسند، می توان پیش بینی کرد که درهمان سالهای 2050  میلادی به بعد، با قشر عظیمی از سالمندان تنها و بدون فرزند مواجه خواهیم شد که باید محلی برای سکونت داشته باشند تا بتوانند خدمات مراقبتی و متناسب با سنشان دریافت کنند.

   وی افزود: بنابراین، یکی از برنامه های دولت برای این قشر از جامعه، می تواند ابتدا، اصلاح نگرش فرهنگی جامعه نسبت به مراکز نگهداری سالمندان وسپس، ایجاد و گسترش خانه های سالمندان با خدمات کافی و استاندارد برای سالمندان تنها باشد، بویژه وقتی که می دانیم متاسفانه بیش از 50 درصد سالمندان در خانواده هایشان، یکی از سوء رفتارها را تجربه کرده اند و مورد آزار روانی و عاطفی قرار گرفته اند.

    وی گفت که کشورما هم اکنون از بابت وجود مراکز استاندارد نگهداری سالمندان نیز با کمبود روبه رو است، چرا که آمار جهانی نشان می دهد که در کشورهای پیشرفته دنیا، به ازای هر 20 سالمند، یک تخت نگهداری وجود دارد، اما کشور ما، به ازای هر 311  سالمند، یک تخت نگهداری و مراقبت  دارد.

   وی درعین حال، بر ایجاد و گسترش خانه های سالمندان بصورت استاندارد و در شان و منزلت این قشر از جامعه  تاکید کرد و توجه جدی به این راهکار و همچنین برنامه ریزی کوتاه و بلندمدت برای ارائه خدمات با کیفیت به سالمندان در منزل  را ضروری دانست.

   وی، " برقراری بیمه های مراقبت برای سالمندان " را از دیگر راهکارهای لازم برای حمایت از این قشر جامعه ذکر کرد و گفت: هم اکنون در کشورهای پیشرفته دنیا، بخشی از درآمد افراد بعنوان حق بیمه دوره سالمندی دریافت می شود تا فرد در دوره سالمندی بتواند از مزایای این بیمه که بیمه مراقبت و خدمات مورد نیاز این دوران است، استفاده کند.

   وی ازسویی در مورد مشکلات مالی و لزوم توجه به تامین مالی سالمندان اظهار کرد: هم اکنون حدود یک چهارم سالمندان ما حقوق بازنشستگی دارند و بقیه سالمندان، حقوقی ندارند که نیازمند مستمری همگانی هستند.

   این استاد دانشگاه، به اجرای طرح شهید رجایی، به عنوان راهکاری در این زمینه اشاره کرد و افزود: اجرای طرح شهید رجایی، می توانست مشکل مالی قشر سالمندان را مرتفع کند، اما متاسفانه استمرار نداشت و اجرای آن متوقف شد.

   وی همچنین برنامه ریزی برای حمایت و پشتیبانی مادی و معنوی از خانواده هایی که از سالمندشان نگهداری می کنند را در افزایش انگیزه برای نگهداری سالمندان موثر دانست و گفت: در اکثر کشورهای دنیا، پرداخت انواع مالیات ها برای خانواده هایی که از سالمندان خود نگهداری می کنند، حذف می شود و حتی کمک هزینه ای به این خانواده ها در حمایت از سالمندان، پرداخت می شود.

  وی ، ارائه تسهیلات مختلف به این خانواده ها از سوی دستگاه ها و سازمان ها را نیز در افزایش انگیزه در نگهداری سالمندان درون خانواده موثر دانست و افزود: به عنوان مثال، همانطور که به مادران شیرده و یا دارای فرزند نوزاد، مرخصی ساعتی داده می شود و یا کاهش ساعت کاری تعلق می گیرد، باید برای افرادی که از والدین سالمند خود در منزل نگهداری می کنند، تسهیلاتی در محیط کار فراهم شود تا بتوانند در ساعاتی از روز، به سالمند خود سرکشی کرده و نیازهای او را برآورده کنند.

   دکتر ابوالفتحی ممتاز با نتیجه گیری از مطالب بیان شده، سه نیاز اصلی سالمندان را " مسکن، مراقبت و نیاز مالی " ذکر کرد و بر ضرورت برنامه ریزی جهت تامین آنها تاکید کرد.

******

 سردبیر نشریه " سالمند: مجله سالمندی ایران " در پایان این نشست، توضیح کوتاهی درباره چگونگی فعالیت این فصلنامه که توسط اعضای هیات علمی و محققان این حوزه در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی منتشر می شود، ارائه داد.

   دکتر" یدالله ابوالفتحی ممتاز " در این خصوص گفت: این نشریه، اولین و تنها مجله فارسی زبان حوزه سالمندی است که با انتشار مطالب تخصصی در چهار الی پنج حیطه حوزه سالمندی اعم از حوزه های روانی، اجتماعی، پزشکی و مراقبتی، در اسکوپوس و ISI ، نمایه شده و تاکنون 217 مقاله  این مجله تخصصی در ISI  منتشر شده است.

   وی با اشاره به اینکه سه شماره فصول گذشته وحال مربوط به امسال  به چاپ رسیده است، افزود: متوسط ورودی مقالات به هیات تحریریه نشریه ، روزانه بین دو تا سه مقاله و ماهانه بین 70 تا 80 مقاله است ، اما با بررسی و داوری هیات تحریریه و سردبیری نشریه که در کمتر از 48 ساعت برای هر مقاله انجام می شود، سالانه فقط 40 مقاله مورد پذیرش و چاپ در این نشریه قرار می گیرد.

   گفتنی است، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با 22 گروه آموزشی تخصصی و هشت مرکز تحقیقات، به تعلیم و تربیت بیش از یک هزار و 800 نیروی متخصص در رشته های خاص سه حوزه سلامت  ( رفاه و سلامت اجتماعی، سلامت روانی و توانبخشی ) مانند رشته های " سلامت سالمندی، مددکاری اجتماعی، روانشناسی، مشاوره خانواده، گفتاردرمانی، کاردرمانی، ارتوپدی فنی، ارگونومی، فیزیوتراپی، و همچنین روانپزشکی، روانشناسی بالینی و پرستاری توانبخشی " می پردازد، که در برخی از  آنها به عنوان تنها برگزارکننده دوره های تحصیلات تکمیلی و phd، و یا نخستین مجری دوره های تحصیلات تکمیلی در داخل و کشور های منطقه است.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور