دکتر حمیدرضا خانکه رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی امروز (چهارشنبه)، در ادامه سخنانش در پنل " توانبخشی " که برای اولین بار در اجلاس روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور برگزار شد، " ادغام خدمات توانبخشی در نظام شبکه و اختصاص حداقل پنج درصد تخت های بیمارستان های عمومی به خدمات توانبخشی " را از جمله پیشنهادهای مربوط به این حوزه ذکر کرد.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دکتر خانکه در تبیین اهداف، سیاست ها و رویکردهای حوزه توانبخشی، به لزوم دسترسی همه آحاد جامعه به خدمات توانبخشی اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه اهداف نظام سلامت، ارائه عادلانه خدمات سلامت از جمله خدمات توانبخشی برای آحاد مردم است، بنابراین باید این امکان خصوصا در مناطق کمتر برخوردار برای همه اقشار مردم فراهم بشود و حتی در زمینه سواد سلامت مردم، باید کار شود تا مثلا، خانواده ها با آگاهی پیگیر مشکلات تکاملی و رشد کودکان خود باشند.

   وی درباره سیاست های کلی نیز اظهار داشت: حتما نظام سلامت در مورد تولیت واحد در حوزه توانبخشی، فکر کند که سیاستگذاری، برنامه ریزی، ارزشیابی و اعتباربخشی خدمات صورت بگیرد. ساختار متناظری در دانشگاه ها شکل بگیرد و هر فردی که مسئولیت سیاستگذاری را بعهده دارد و هم اکنون در معاونت درمان است، حتما باید در شوراها مانند شورایعالی سلامت و امنیت غذا عضویت داشته باشد.

   دکتر خانکه افزود: هماهنگی بین بخشی در توانبخشی بسیار مهم است. فعالیت هایی که در توانبخشی انجام می شود، همه بصورت تیمی است و اصلا فردی نیست. یعنی تخصص های مختلف باید در کنار یکدیگر، نقشه درمان برای بیمار بنویسند که در بیمارستان رفیده ما که توانخواه حداقل 63 روز بستری می شود و یک فرد معلول که عمری با معلولیت زندگی می کند نه یک دوره حاد، به خدمات تیمی نیاز دارند. به همین دلیل، رویکرد تیمی بسیار مهم است و صرفا اینکه یک بیمارستان فیزیوتراپ یا کاردرمان داشته باشد، اصلا به مفهوم داشتن خدمات توانبخشی نیست.

    وی در همین راستا، به روسای دانشگاه های علوم پزشکی کشور توصیه کرد که طی سه روز اجلاس، از بیمارستان رفیده بازدید داشته باشند.

    رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی درباره وظایفی که تولیت بعهده دارد، گفت: " ارتقای سلامت و پیشگیری "، وظیفه تولیت حوزه توانبخشی است که حوزه معاونت بهداشتی وزارت بهداشت می تواند در حوزه توانبخشی فعالیت کند، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز در این زمینه کمک خواهد کرد.

    وی از مشکلات خانواده ها در نگهداری از افراد دارای معلولیت گفت و افزود: مثلا یک کودک مبتلا به فلج مغزی (CP ) وقتی متولد می شود، والدین توان حمام کردن این کودک را دارند، اما همین فرد وقتی 40 ساله می شود، 100 کیلو وزنش خواهد شد که کسی از افراد خانواده نمی تواند به تنهایی حمام و مراقبت اولیه این فرد را انجام بدهد، و یا برای دریافت خدمات دندانپزشکی برای این افراد با مشکل روبه رو هستند، کدام دندانپزشک این فرد را می پذیرد؟

   دکتر خانکه همچنین تاکید کرد: یکی از آرزوهای ما، ادغام خدمات توانبخشی پزشکی  در نظام شبکه بهداشتی کشور است تا  هموطنان ما در مناطق کمتر برخوردار نیز بتوانند از خدمات تشخیصی و ارجاعی استفاده کنند، ضمن آنکه توانبخشی اجتماعی، حمایت های بیمه ای، آموزشی، روانشناختی، و توانبخشی حرفه ای نیاز است. این افراد باید اشتغال داشته و کار کنند تا بتوانند زندگی مستقل داشته باشند و برای اشتغال، نیاز به حمایت های روانی و اجتماعی دارند.

    وی همچنین به لزوم مناسب سازی محیط ها خاص تردد و استفاده افراد دارای معلولیت در اماکن عمومی اشاره کرد و افزود: آیا در محیط های دانشگاه ها، امکانات تردد و یا استفاده از سرویس های بهداشتی خاص افراد دارای معلولیت پیش بینی شده است ؟ و یا امکان دسترسی آسان این افراد به نیازهای اولیه و خدمات مورد نیازشان در نظر گرفته شده است؟ بنابر این، مناسب سازی محیطی، یکی از اصولی است که باید برای معلولان مورد توجه قرار بگیرد.

   دکتر خانکه در قالب رویکردهای پیشنهادی، گفت که سند ملی توانبخشی با دستور  وزیر محترم بهداشت و با همکاری دکتر مطلق رئیس دبیرخانه شورایعالی سلامت و امنیت غذا و گروهی از نمایندگان دستگاه های ذیربط، هر دو هفته یکبار در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نگارش می شود و به خواست خدا، تا دو هفته آینده این سند آماده رونمایی می شود و من در اینجا از زحمات دکتر مطلق، همکارانشان و همه نمایندگان همکار در این خصوص، تشکر می کنم.

   وی تصریح کرد: ما باید وضعیت موجود توانبخشی کشور را تحلیل کنیم. در سال 1398 آخرین وضعیت توانبخشی در کشور، توسط دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تحلیل شده است که من خلاصه ای از نتایج آن را ارائه می کنم.

   دکتر خانکه در بیان این تحلیل اظهار داشت:  فقط 136 مرکز جامع توانبخشی در کشور، فعال هستند که متاسفانه به دلیل کمبود پوشش بیمه ای، نبود نظام ارجاع، منطقی نبودن تعرفه ها، این مراکز توسعه پیدا نکردند. مطب ها و دفاتر خصوصی گسترش خوبی داشتند، اما این مطب ها و دفاتر در قالب سیستم های اعتباربخشی قرار نمی گیرند و گسترش آنها هم بواسطه ارتباط مستقیم با مردم است و مبالغی هم که دریافت می کنند مطابق با تعرفه استاندارد نیست.

   وی افزود: عدم رشد بخش دولتی در این خصوص، عمدتا شاید بخاطر این بوده که توزیع نیروی انسانی، تربیت نیروی انسانی و نظارت کافی در این بخش صورت نگرفته است. درصورتی که ایران، تنها کشور در میان کشورهای منطقه است که آموزش دانشگاهی در حوزه توانبخشی دارد، ان شاالله که بتوانیم از کشورهای منطقه، دانشجوی بیشتری جذب کنیم.

    وی همچنین پیشنهاد کرد که طرح حوزه توانبخشی، اجباری شود، چرا که بتوان از توان علمی و تخصصی فارغ التحصیلان علوم توانبخشی نهایت استفاده را برای نیازمندان جامعه ببریم.

   رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: بیمارستان رفیده که تحت پوشش این دانشگاه است،  80 تخت دارد و پروتکل های بستری ما، سه تا 21 روز و همچنین 63 روزه است و به دلیل کمبود تخت توانبخشی در کل کشور، لیست انتظار و در نوبت بستری، شش ماه و هشت ماه برای افراد ضایعه نخاعی داریم تا از خدمات توانبخشی در بخش های بستری استفاده کنند.

    دکتر خانکه همچنین اظهار داشت: سنجه های اعتباربخشی بشدت نسبت به توانبخشی، ضعیف هستند و مراکز خصوصی و دولتی انگیزه ای ندارند که بخش توانبخشی خودشان را گسترش بدهند که ان شاالله برای این موضوع هم راهکاری اندیشیده شود. مراکز مراقبت در منزل (بالینی و توانبخشی) که می توانند بار بستری را کاهش بدهند، تعدادشان بشدت کم است.

   وی افزود: مراکز توانبخشی مبتنی بر اجتماع، که قبلا در کنار خانه های بهداشت بود، متاسفانه چند سالی است که از خانه های بهداشت فاصله گرفتند، و بشدت ضعیف شدند و اگر بتوانیم خدمات توانبخشی مبتنی بر اجتماع را در سیستم بهداشتی کشور ادغام کنیم، مطمئنا خدمات خوبی را می توانند ارائه بدهد.

   وی همچنین در حوزه آموزش، پیشنهاد داد که دبیرخانه مستقلی شکل بگیرد، دانشکده های علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در کشور خصوصا در مناطق کمتر برخوردار راه اندازی بشود، با تضاد منافع برای تربیت نیروی متخصص حوزه توانبخشی مقابله شود، برای ماندگاری اعضای هیات علمی حوزه توانبخشی در مناطق محروم فکر شود، کوریکولوم رشته های پزشکی بگونه ای طراحی شود که حتما واحدی برای آشنایی دانشجویان پزشکی با حوزه توانبخشی وجود داشته باشد، ضمن آنکه اضافه نمودن دروس توانبخشی و تقویت رشته های بین رشته ای در توانبخشی که 100 درصد وابسته به فناوری های توانبخشی است، پیشنهاد می شود.

     وی با اشاره به حمایت های دکتر ناصحی رئیس سازمان بیمه سلامت کشور از خدمات توانبخشی، پیشنهاد داد که در حوزه بیمه ای، بسته های خدمتی تعریف بشود و ما هم آمادگی کمک و همکاری در این زمینه را داریم و تا کنون هم انجام دادیم . و پوشش بیمه ای بگونه ای پیش برود که دانشگاه ها رغبت بیشتری برای مداخله در حوزه توانبخشی داشته باشند.

    رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در نهایت، گفت: ایجاد تولیت واحد برای حوزه توانبخشی، ادغام خدمات توانبخشی در نظام شبکه کشور، توسعه آموزش توانبخشی، افزایش مراکز تحت حاد، اختصاص حداقل پنج درصد از 150 هزار تخت بستری در بیمارستان های عمومی کشور به خدمات توانبخشی، ایجاد بانک اطلاعات جامع برای افراد دارای معلولیت، شکل گیری ساختار نظارت، ارزشیابی و اعتباربخشی خدمات توانبخشی، تدوین سیاست های تشویقی برای متخصصان این حوزه و تولید شواهد علمی توصیه می شود.

    دکتر خانکه در بخش پایانی سخنانش به لزوم توجه بیشتر به حوزه سلامت اجتماعی در نظام سلامت کشور نیز اشاره کرد و افزود: دیروز در فرمایشات اقای وزیر نکات جالبی بود که حجم زیادی از بار سلامت ناشی از قسمت های بیرون از نظام سلامت است. مانند اینکه ما در حوادث ترافیکی اصلا نقشی نداریم، اما سالی 40 هزار معلول به نظام سلامت تحمیل می شود و سالانه 500 هزار مراجعه به نظام سلامت داریم. ما در آلودگی هوا نقشی نداریم، اما بیماران ناشی از این مشکل به مراکز نظام سلامت مراجعه می کنند. بار کمبود سواد سلامت جامعه، بر دوش ماست و در واقع، باری که به نظام سلامت تحمیل می شود، از جانب حوزه های اجتماعی است و انتظار می رود که ما بتوانیم یک رصدخانه سلامت اجتماعی در کشور داشته باشیم تا این شاخص ها را رصد کنیم و بتوانیم در سیاستگذاری ها، از آنها کمک بگیریم .

   وی در همین راستا، از افتتاح دانشکده سلامت اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی خبر داد و گفت که این دانشکده، اولین دانشکده سلامت اجتماعی در میان کشورهای منطقه است که در زمینه ارائه آموزش و پژوهش حوزه سلامت اجتماعی فعالیت خواهد کرد.

   گفتنی است؛ اجلاس روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور از امروز چهارشنبه، به مدت سه روز و به میزبانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شده است.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور