برای اولین بار، پنل " توانبخشی " با سخنرانی دکتر حمیدرضا خانکه رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، در اجلاس روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور برگزار شد.

     دکتر خانکه رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی امروز (چهارشنبه) در هیات رئیسه اجلاس روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور و در پنل توانبخشی، طی سخنانی، خلاصه ای از وضعیت توانبخشی کشور، چالش ها، اهداف، توصیه ها، سیاست ها و رویکردهای کلان حوزه توانبخشی را ارائه داد.

    به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دکتر خانکه در ابتدای سخنانش به عنوان میزبان روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور، ضمن عرض خیرمقدم و تشکر از حضور همه شرکت کنندگان، به همزمانی برگزاری اجلاس روسای دانشگاه های علوم پزشکی با  فرارسیدن سی امین سال تاسیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی اشاره کرد و آن را به فال نیک گرفت.

    وی در ادامه، گفت: مطالعات مختلفی طی 30 سال گذشته در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی انجام شده که منجر به تولید شواهد علمی و خلاصه های سیاستی شده است و این خلاصه های سیاستی، توصیه هایی را برای مسئولان نظام سلامت داشته که خدمتشان ارسال شده است.

    رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با اشاره به اشتغال به تحصیل حدود دو هزار دانشجو در این دانشگاه که 60 درصد آنان را دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی تشکیل می دهند، افزود: منابع جدید و سازمان جهانی بهداشت معتقد است که خدمات توانبخشی، یک فلسفه است. فلسفه ای که کمک می کند، انسان هایی که  دارای معلولیت هستند، بتوانند زندگی مستقل داشته باشند و از امکانات جامعه بهره مند بشوند.

   دکتر خانکه در جمع معاونان وزارت بهداشت و روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور با تاکید بر این نکته که مسئولیت توانبخشی به نظام سلامت سپرده شده است، گفت: نظام سلامت موظف است که خدمات سلامتی و توانبخشی با کیفیت و با هزینه مناسب را در دسترس مردم قرار بدهد.

   وی با طرح این سئوال که چرا نیاز به خدمات توانبخشی، بیشتر شده است؟، افزود: چون خوشبختانه " امید به زندگی " بعد از انقلاب مبارک اسلامی افزایش یافت و علاوه بر آن، روند رو به رشد جمعیت سالمندی، تغییر الگوی بیماری های واگیر و غیرواگیر را داریم، البته مصدومیت های ناشی از حوادث ترافیکی را هم داریم که بار زیادی را در محدودیت های ما ایجاد می کند، و لازم است که این خدمات تبیین بشوند.

   رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی خاطرنشان کرد که هم اکنون، حدود 15 درصد مردم دنیا دارای معلولیت هستند و این رقم در ایران، 17 درصد است و حدود 30 درصد مردم دنیا نیازمند به خدمات توانبخشی هستند که در ایران هم این رقم، حدود 30 درصد می باشد و حدود 25 درصد مردم نیز که شامل اکثریت افراد این جمع می شود، از وسایل کمک تخصصی توانبخشی استفاده می کنند، و بنوعی همه افراد، مشتری خدمات توانبخشی هستند.

    دکتر خانکه افزود: حدود 500 هزار جانباز عزیز هم داریم که آنان هم به خدمات توانبخشی نیاز دارند و اکثر آنان هم اکنون به  سنین سالمندی رسیده اند. ضمن اینکه با وجود 53 مخاطره شناخته شده در کشور، متاسفانه سالانه فقط حدود 18 هزار نفر در اثر حوادث ترافیکی، دچار معلولیت می شوند و 40 هزار نفر معلول دائمی از این حوادث برجای می مانند که شامل گروه های سنی بین پنج تا 49 سال می باشند و متاسفانه دچار معلولیت دائم می شوند و برغم تلاشی که برای جوانی جمعیت می شود، ما در این بخش، جوانان را از دست می دهیم.

    وی همچنین به روند رو به رشد جمعیت سالمندی کشور اشاره کرد و اظهار داشت: جمعیت سالمندی ما حدود 10 درصد است که حدود 20 سال آینده به 25 درصد می رسد و تقریبا همه سالمندان نیازمند خدمات توانبخشی می باشند. علاوه بر اینکه روزانه حدود 300 مورد سکته مغزی در کشور اتفاق می افتد که سبب کم توانی یا ناتوانی این افراد می شود.

    دکتر خانکه تاکید کرد که خدمات توانبخشی خیلی وسیع هستند و ما از توانبخشی پزشکی داریم تا توانبخشی حرفه ای، توانبخشی آموزشی، مراقبتی و خدمات توانبخشی اجتماعی ، که دستگاه های مختلفی در این زمینه ها کار می کنند، و این درحالی است که ارائه خدمات توانبخشی پزشکی، بعهده نظام سلامت است که غربالگری، تشخیص، ارجاع و خدمات سرپایی و خدمات بستری را بعهده دارد. بنابر این هماهنگ کننده خدمات سلامتی قاعدتا باید مقام عالی وزارت بهداشت باشد.

    وی همچنین به چالش های حوزه توانبخشی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، متولی مشخصی برای حوزه توانبخشی در نظام سلامت دیده نشده است، درصورتی که هم اکنون خدمات توانبخشی ادغام شده در پیشگیری سطح اول است که البته هم اکنون معاونت درمان و جناب آقای دکتر کریمی زحمت این بخش را بعهده دارند. و در سطح ملی هم تولیت های چند گانه ای مانند سازمان بهزیستی، جمعیت هلال احمر، سازمان آموزش استثنایی، کمیته حضرت امام (ره) و بنیاد 15 خرداد داریم و سازمان های متعددی در حوزه توانبخشی درحال خدمت هستند.

    دکتر خانکه افزود: نظام جامع اطلاعات توانبخشی نداریم، ما ثبت معلولیت ها را در کشور نداریم. بنابر این یک برآورد و یا پروفایلی از وضعیت توانبخشی کشور برای نیازمندان به خدمات توانبخشی وجود ندارد. منابع مالی توزیع متوازنی ندارد، پوشش بیمه ای نیز  از خدمات توانبخشی، ضعیف است.

    وی در عین حال از همکاری جناب آقای دکتر ناصحی رئیس سازمان بیمه سلامت کشور با حوزه توانبخشی تشکر کرد و اظهار داشت: بیمارستان ها و مراکز درمانی ما هر موقع نیاز به کمک ایشان و همکارانشان داشتند، حمایت کردند. ولی لازم است که با زحمات ایشان، جناب آقای دکتر کریمی معاون محترم درمان و مقام عالی وزارت، پوشش بیمه ای گسترش پیدا کند.

    رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در مورد نظام آموزش توانبخشی نیز گفت: نظام آموزشی، متوازن نیست. متاسفانه تضاد منافع در آموزش توانبخشی داریم و تربیت نیروی متخصص توانبخشی به هیچ وجه متناسب با نیاز کشور نیست. لازم است که ما در مناطق کمتر برخوردار کشور نیز آموزش توانبخشی در قالب دانشکده های توانبخشی و سلامت اجتماعی داشته باشیم.

    دکتر خانکه، « عدم دسترسی عادلانه به خدمات توانبخشی، نبود نظام ارجاع در سیستم توانبخشی، عدم سیستم یکپارچگی در خدمات توانبخشی »، را از دیگر چالش های حوزه توانبخشی ذکر کرد و توضیح داد: همه حضار گاها، به مراکز فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارتوپدی فنی مراجعه کرده اند، اما این خدمات به هیچ عنوان خدمات ادغام شده و با برنامه ای نیست، بلکه اعتباربخشی، نظارت و استانداردی هم بخصوص برای مطب های خصوصی وجود ندارد.

    وی همچنین یادآوری کرد که خدمات توانبخشی، تخصصی است و وابسته به تجهیزات می باشد. تجهیزات متاسفانه گرانند، استاندارد نیستند، و بواسطه تحریم های بی رحمانه، وارد نمی شوند و خودبخود برای افرادی که ارائه دهنده این خدمات هستند و افرادی که دریافت کننده خدمات می باشند، گران تمام می شود.

ادامه دارد ...

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور