دکتر رضا ملک زاده محقق و عضو ممتاز هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون سابق تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت امروز (یکشنبه) اعلام کرد: با حمایت متولیان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی،  کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و  دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی می‌توان روش‌های استاندارد دقیق پیشگیری از ناهنجاری های مادرزادی را در کشور اجرا کنیم.

   به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه، دکتر ملک زاده که در تصویب و حمایت از اجرای طرح کشوری contingent-NIPT   نقش ارزشمندی داشت، در گردهمایی تحلیل داده های این طرح ملی، افزود: بنده خوشحالم که در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی هستم و خوشبختانه اقدامات و کارهای خوبی از سوی این نظیر این طرح ملی و سایر کارها انجام شده و طرح کشوری contingent-NIPT از افتخارات وزارت بهداشت بوده و پیشنهاد ما به مجلس شورای اسلامی و وزارت بهداشت، تحقق اجرای این طرح در کشور است.

 

   گردهمایی تحلیل داده های طرح کشوری contingent-NIPT  با حضور برخی از نمایندگان کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، متولیان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محققان مجری این طرح کشوری در موسسه پزشکی نسل امید و مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و برخی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، دست اندرکاران در سازمان ها و نهادهای ذیربط در حوزه قانونگذاری و  سازمان های نظام پزشکی و پزشکی قانونی و انجمن های علمی متخصصان رشته های مربوط برگزار شد.

 

    دکتر ملک زاده اظهارداشت: پیشگیری از ناهنجاری های ژنتیکی در دوران بارداری موضوع اساسی است که باید برای آن برنامه ریزی داشته باشیم و یکی از افتخارات نظام جمهوری اسلامی، ارتقای سلامت است و در هیچ بخشی به اندازه سلامت به پیشرفت های جهانی مورد توجه نرسیده‌ایم.

 

    وی افزود: مرگ و میر نوزادان که مهمترین شاخص بهداشتی است، نرخ محدودی دارد و توانستیم نرخ مرگ و میر مادران، نوزادان و کودکان را پایین بیاوریم، نرخ امید به زندگی ایرانیان طی چهار سال گذشته ۲۰ سال افزایش یافته و نرخ امید به زندگی در خانمها به ۸۰ سالگی و در آقایان ۷۸ سالگی رسیده است.

 

   وی گفت: نرخ مرگ و میر کودکان نسبت به ۳۰ سال گذشته، مطلوب شده و با کاهش نرخ مرگ و میر مواجه بودیم و پیشرفت های زیادی داشتیم که در اهداف توسعه پایدار و در بخش سلامت در دستور کار ما قرار گرفته است و این پیشنهادهای سازمان ملل و سازمان جهانی بهداشت است که ما توانستیم نرخ کودکان زیر پنج سال را در تمام استان های کشور به شاخصی که قرار بود در سال ۲۰۳۰ برسیم،  ۱۰ سال زودتر به این شاخص رسیدیم، یعنی ده سال زودتر به تحقق اهداف توسعه پایدار دست یافتیم .

 

   دکتر ملک زاده تصریح کرد: در همه استان‌های کشور به شاخص ها دست پیدا کردیم، کاهش نرخ مرگ و میر مادران، کارنامه درخشانی برای ایران است که در سطح منطقه و جهان زبانزد است و  از بسیاری کشورها حتی آمریکا جلوتر هستیم و  پیشرفت ها را در ابعاد دیگر سلامت نیز شاهدیم .

    وی گفت: متوسط افزایش قد ایرانیان در بین همه کشورها در سطح جهان بالاتر بوده، اما مشکل مهم، بیماریهای مادرزادی است. ما توانستیم بیماری های عفونی، تغذیه و غیره را کنترل کنیم، اما مهمترین علت مرگ و میر نوزادان، اختلالات و ناهنجاریهای مادرزادی است که در وزارتخانه هم به فکر آن بودیم که با کنترل آن، بتوانیم عدد مرگ و میر را کاهش بدهیم، در این موضوع از دنیا عقب هستیم این موضوع بهتر شده اما هنوز جای کار دارد .

   دکتر ملک زاده تصریح کرد: در مورد ناهنجاری های مادرزادی و ناتوانی های مادرزادی که بچه با آن به دنیا می آید، در بسیاری موارد یک بچه ناقص، عامل سخت و نگران کننده برای پدر و مادر است و پدر و مادر از ترس بروز مجدد این مشکل، از داشتن فرزند دوم امتناع می کنند و این بیماری ها، برخی جنبه وراثتی دارند و  برخی اساسی و مشکل ساز هستند که در سطح جهان گزارش شده است و شیوع این بیماری در ۱۵ درصد نوزادان در سطح جهان مطرح است و در دو تا سه درصد آنها عمده است.

   

    وی افزود: این اختلالات در برخی با بالا رفتن سن دیده می شود و حدود ۸ درصد تا ۱۸ سالگی به این مشکل می رسند، این بیماری مسئول یک پنجم مرگ و میرهاست و از هر سه نوزاد در بیمارستان یک مورد آنها، این ناهنجاری را دارند که برخی موارد مربوط به داروها، اشعه ها و موارد گوناگون است و ۴۰ تا ۶۰ درصد علت وقوع، نامعلوم است اما باید کاری کنیم که پیشگیری شود.

 

   وی گفت:  حدود ۱۰۰ هزار نوزاد معلول با درجات مختلف داریم، و با انجام مطالعه‌ای در دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شاهد افزایش سه برابری ناهنجاری مادرزادی ژنتیکی طی دو سال گذشته بودیم .

    دکتر ملک زاده افزود: برخی بیماری‌ها نظیر نقایص سیستم تناسلی مردان، نقص دست و پا، هیدروسفالی،  تجمع مایع مغزی در سر و آناسفالی یا بی مغزی به طور قابل توجهی در ایران از سایر کشورهای دنیا بیشتر است و این افراد از نظر اقتصادی و روانی هم دچار مشکلات خواهند شد.

 

   وی همچنین اظهار داشت: با استفاده از امکانات توانستیم کارهای علمی پیشرفته انجام دهیم و با تلاش می توانیم از ورود ۷۰ هزار معلول به جمعیت کشور پیشگیری کنیم.

 

    وی افزود:  با اجرای طرح کشوری contingent-NIPT که از سوی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی حمایت شده و از آنجا که ناهنجاری مادرزادی بزرگترین مشکل سلامت نوزادان کشور است، می توان با تحقق طرح، شاهد نتایج خوبی بود و در صورتی که از اجرای طرح حمایت نشود، خزانه ژنی جمعیت معیوب شده و تعداد نوزادان با ناهنجاری های ژنی بیشتر می‌شود.

 

    وی گفت:  باید پژوهش کنیم، تحقیق کنیم و با روش های علمی در کنار نگرانی ها و دغدغه‌هایی که مجلس شورای اسلامی دارد و تجربیاتی که دنیا داشته قطعاً می توانیم کار را پیش ببریم .

 

    دکتر ملک زاده افزود: علل گوناگون در تولد کودکان با یک معلولیت پیشرفته مطرح است، یکی از این عوامل،  افزایش سن ازدواج دختران است، به دلایل گوناگونی سن ازدواج زنان بالارفته، پس باید غربالگری را مهم بدانیم و این غربالگری در دنیا وجود دارد و می توانیم همه امکانات را در ایران نیز به وجود آوریم و روش های گوناگون غربالگری وجود دارد.

 

    وی گفت:  امیدوارم نمایندگان مجلس شورای اسلامی و متولیان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این طرح را جدی بگیرند تا از افراد معلول در جامعه پیشگیری شود و این کاری است که دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی باید بکند و مشکلی که نمایندگان مجلس مطرح می کنند این است که جمعیت ما رو به کاهش است.

  

   وی تصریح کرد: کاهش جمعیت تنها مربوط به ایران نیست، بلکه همه کشورها در پی افزایش جمعیت هستند و برای افزایش جمعیت، راه حل دارند. در آلمان، متناسب با تعداد فرزندان، حمایت ها دو چندان و بیشتر می‌شود و امیدواریم در ایران نیز شاهد افزایش جمعیت سالم و با کیفیت باشیم.

 

    دکتر ملک زاده افزود: گزارش رشد سالانه نشان می دهد، تعداد جوانان ۱۵ تا  ۲۹ ساله از سال ۸۵ تا ۹۶ کمتر شده و آمارها نشان می دهد با توجه به روند نزولی دو شاخص تعداد ازدواج و زاد و ولد، خطر تنگ تر شدن پنجره جمعیتی، کشور را تهدید می کند، بطوری که جمعیت ایران در سال 1415 به 91 میلیون و 446 هزار نفر می رسد، رقمی که نسبت به برآورد جمعیت مطلوب 120 میلیون نفری، با کسری 29 میلیونی مواجه است و در واقع، طبق برآورد مرکز آمار ایران، پیش بینی می شود که نرخ رشد جمعیت در سال 1415 به 0/36 درصد برسد که کمترین میزان رشد در 44 سال گذشته خواهد بود.

    

    گفتنی است، طرح کشوری " تعیین جایگاه استفاده از آزمایش NIPT    در غربالگری ناهنجاری های کروموزومی در سه ماهه اول بارداری براساس پروتکل  Contingent-NIPT  با استفاده از روش  Reflexed DNA Testing     " به اهتمام مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و با همکاری محققان و مسئولان موسسه پزشکی نسل امید، دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران و اصفهان ، و با حمایت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت طی سال های 1399 تا 1401 در 8  استان کشور به صورت همزمان اجرا شد.

 

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: گلرخ – نعیمی پور