به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه، دکتر محمدحسن فرهادی پژوهشگر مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی به مناسبت هفته پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مدارس و و برگزاری نخستین نمایشگاه عمومی "یاریگران زندگی"  گفت: این نمایشگاه برای اولین بار در کشور با شعار «یاریگر هم باشیم» و با هدف ارتقای دانش، آگاهی و مهارت‌های زندگی خانواده‌ها، دانش‌آموزان و دانشجویان به ‌منظور پیشگیری از مصرف مواد مخدر و سایر آسیب‌های اجتماعی، با رویکرد پیشگیرانه و توسعه مسئولیت پذیری آحاد مختلف جامعه، میزبان دانش‌آموزان، دانشجویان، والدین، معلمان، مربیان، مشاوران مدارس، استادان دانشگاه‌ و گروه‌های مرجع شامل هنرمندان و ورزشکاران به عنوان سفیران زندگی است.

وی افزود: نمایشگاه یاریگران زندگی با حضور اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، سیدمحمد حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری و علیرضا کریمیان مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی وابسته به ستاد و جمعی از هنرمندان و ورزشکاران 25 آبان ماه در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان افتتاح و به مدت8 روز برای بازدید عموم ادامه داشت.

دکتر فرهادی تصریح کرد: پژوهشگران و کارشناسان مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در این نمایشگاه، با ارائه موضوعات آموزشی پیشگیری از اعتیاد به روش مهارت آموزی عملی و همچنین برنامه‌های جانبی متفاوت از جمله ارائه مشاوره به خانواده‌ها حضور داشتند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار وبدا مبنی بر اینکه  چرا مخاطب اصلی این نمایشگاه ، نوجوانان به ویژه دانش آموزان و دانشجویان بودند، گفت:نوجوانی دوره‌ای از رشد و تکامل انسان است که از سن  10 تا 12 سالگی شروع شده و تا 21-22 سالگی ادامه پیدا می‌کند، این دوران دارای ویژگی‌های خاصی است و به دلیل همین ویژگی‌های خاص، نوجوان همواره در معرض آسیب‌های مختلفی قرار دارد. از جمله ویژگی‌های این دوران، تغییراتی است که در نوجوان رخ می‌دهد و شامل تغییرات جسمی، زیستی، شناختی و روانی است، تغییرات جسمی یا فیزیکی تغییراتی است که در فیزیک بدن نوجوان رخ می‌دهد که همراه با تغییرات هورمونی است و با شروع سن نوجوانی در دختران و پسران علائم آن آغاز می‌شود، در این دوره، هورمون‌های جنسی آزاد می‌شوند و این هورمون‌ها همچنان که باعث رشد و تکامل نوجوان می‌شوند ممکن است اثرات رفتاری مثل پرخاشگری را به همراه داشته باشند، البته این اثرات بیمارگونه تلقی نمی‌شوند بلکه اثرات فیزیولوژی در بدن هستند.

     دکتر فرهادی افزود: در کنار رشد فیزیکی و فیزیولوژی در بدن نوجوان، رشد شناختی و روانی نیز همزمان آغاز می‌شود و به مرور، فرایندهای مربوط به حافظه، برنامه‌ریزی، پردازش اطلاعات، تصمصم‌گیری و حل مسئله و استدلال در حال توسعه و تکامل است و تفکر انتزاعی نیز در نوجوان شکل می‌گیرد، اما سرعت رشد فیزیکی بیشتر از سرعت رشد و تکامل روانی و شناختی است به عبارتی سرعت رشد و تکامل مغز همسو با سرعت رشد سایر دستگاه‌های بدن نیست، همین امر موجب آسیب‌پذیری بیشتر نوجوان می‌شود از طرفی نوجوان تحت تاثیر همین عوامل، به سمت استقلال عمل و هویت‌یابی حرکت می‌کند و این موضوع باعث فاصله گرفتن نوجوان از خانواده و گرایش به محیط خارج از خانه، بویژه گروه همسالان می‌گردد، مجموعه این عوامل نوجوان را بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی بویژه مصرف مواد و اعتیاد قرار می‌دهد و از طرفی اگر برنامه‌های پیشگیرانه و آگاه‌سازی خانواده و مدرسه، که حداقل شامل مهارت‎های زندگی، فرزندپروری و آگاه‌سازی در خصوص خطرات و عوارض مواد، به درستی ارائه و انجام نشود، رشد شناختی روانی و اجتماعی مختل شده و نوجوان بیش از حد مستعد آسیب‌های اجتماعی می‌شود به همین دلیل برنامه های پیشگیرانه در حوزه آسیب‌های اجتماعی بویژه اعتیاد، بایستی متمرکز بر نوجوانان باشد، همچنین این موضوع، لزوم توسعه برنامه‌های آموزشی در نهادهای اجتماعی به ویژه خانواده و مدرسه را نشان می‌دهد.

پژوهشگر مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه  گفت: همسالان از سه روش روی دوستانشان تاثیر می‌گذارند و باعث روی آوردن آنها به مواد مخدر شوند اول اینکه خودشان الگوی مصرف باشند، نوجوان چون در این دوران دوست دارد الگو برداری کند به دنبال مصرف مواد می‌رود تا همانند دوستش باشد،  دوم اینکه نگرش گروه همسالش نسبت به مواد مخدر مثبت باشد در نتیجه مصرف مواد را عیب و عار نمی‌دانند بلکه یک هنجار تلقی می‌کنند و نکته سوم این است که گروه همسالان معمولاً نوجوان را تحت فشار می‌گذارند که حتما یکبار مواد را امتحان کند.

آموزش مهارت فرزندپروری به والدین از روش‌های پیشگیرانه اعتیاد در دنیا است

   عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: آموزش مهارت فرزندپروری به والدین از روش‌های پیشگیرانه در دنیا است که اصول ارتباط صحیح با فرزندان و نحوه مدارا و رفتار مناسب را به والدین می‌آموزد، به عنوان مثال در خانواده هایی که روش فرزند پروری آنها "آسان‌گیری" است فرزند سالاری در آن خانواده حاکم شده و خطر ابتلای فرزند به اعتیاد بیشتر می‌شود، زیرا خانواده هیچ کنترلی بر فرزند خود ندارد همچنین در خانواده‌هایی که بسیار سخت‌گیری می‌کنند و شرایط سختی را برای فرزندان به وجود می‌آورند، نیز خطر ابتلای فرزند به سوء مصرف مواد بیشتر می‌شود، پس محیط خانواده با توجه به شرایط فعلی زندگی اجتماعی باید از تعادل برخوردار باشد نه مستبد باشد و نه آسان‌گیری،  به عبارتی هر چقدر ارتباط تنگاتنگ و دلبستگی والدین با نوجوان بیشتر باشد نوجوان احساس امنیت بیشتری می‌کند و می‌تواند حرفهای خود را راحت با والدینش بیان کند. 

آموزش مهارت‌های زندگی و اجتماعی به فرزندان و والدین یک ضرورت است

  پژوهشگر مرکز تحقیقات سوءمصرف و وابستگی به مواد دانشگاه افزود: آموزش مهارت‌های زندگی و اجتماعی به فرزندان و همچنین والدین از دیگر روش‌های پیشگیرانه است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد، به عنوان یک اصل، سه مولفه فراگیری مهارت‌های زندگی، فرزند‌پروری و آگاه‌سازی در خصوص خطرات و عوارض مواد واکسن پیشگیری از اعتیاد محسوب می‌شوند که در این میان مساله آموزش مهارت زندگی و آگاهی رساندن به جوانان و نوجوانان در مورد عوارض مصرف مواد مخدر در همه دنیا از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد.

دکتر فرهادی از مدرسه به‌عنوان یک سنگر مهم در امر مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد یاد کرد و گفت: باید مسوولان آموزش و پرورش سیاست‌گذاری های درسی را به سمتی پیش ببرند که فرایند آموزش‌ دروس به سمت خلاقیت متمایل شده و تنها موضوع حفظ درس و مفاهیم مد نظر نباشد، این مساله علاوه بر اینکه فضای آموزشی را از یکنواختی جدا می‌کند، نشاط و خلاقیت دانش‌آموز را به همراه دارد،همچنین با توجه به در دسترس بودن تعداد زیاد مخاطبین در مدارس و مراکز آموزشی، ارائه برنامه‌های پیشگیرانه و آگاه‌سازی در حوزه اعتیاد در این اجتماعات که آینده‌سازان کشور ما محسوب می‌شوند، به مراتب آسان‌تر و مقرون به صرفه خواهد بود.

 وی در پایان افزود: در کنار نداشتن مهارت‌های زندگی و اجتماعی، گرایش اغلب نوجوانان به مواد مخدر بیشتر به دلیل عدم آگاهی، نداشتن اطلاعات و تبلیغات غلط و باورهای غلط است، یعنی مافیای مواد مخدر با تبلیغات اغواکننده اینطور بیان می‌کنند که مثلا ماده "گل" اصلا اعتیادآور نیست؛ در صورتی که باید بدانیم گل نوعی فرآورده حشیش است و بسیار آسیب‌زا می‌باشد بنابراین باید دستگاه‌های مسئول در زمینه پیشگیری از اعتیاد بیشتر روی این مسئله کار کنند و اطلاعات را در جامعه به روز کنند و در اختیار اقشار مختلف جامعه قرار دهند تا باورها و اطلاعات غلط در نوجوان شکل نگیرد و به راحتی به سمت مواد مخدر کشیده نشوند.