به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی سمینار یک‌روزه «آشنایی با چالش‌های جدید در اعتیاد به مواد و اعتیادهای نوظهور» در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با هدف ارتقاء آگاهی و آموزش در زمینه‌های مختلف اعتیاد برگزار شد. این رویداد با حضور متخصصان، محققان، روانشناسان و پزشکان از جمله دکتر رامین رادفر، دکتر رابرت فرنام، دکتر مرضیه حمزه‌زاده، دکتر محمدحسن فرهادی و دکتر کامیار غنی، به بررسی جنبه‌های مختلف اعتیادهای رفتاری و شیمیایی پرداخته شد.

دکتر غنچه راهب دبیر علمی  سمینار به اهمیت پرداختن به اعتیادهای رفتاری و شناخت زیرساخت‌های عصبی آنها اشاره کرد. وی تأکید کرد که اعتیادهای رفتاری در گذشته نادیده گرفته شده‌اند و اکنون باید به پروتکل‌ها و موضوعاتی مانند «هم‌وابستگی» توجه ویژه‌ای شود. دکتر راهب اعتیاد را به نوعی پرداختن به ماهیت انسان ارزیابی کرد و گفت که انسان دارای ابعاد مختلفی است که نمی‌توان آن را به یک جنبه محدود کرد. وی همچنین به مبحث آزادی و تفرد انسان پرداخت و توضیح داد اعتیادهای رفتاری و شیمیایی معمولاً از نقص‌های عاطفی در انسان‌ها نشأت می‌گیرند و برای درمان آن‌ها باید به ماهیت انسان و نیازهای درونی او توجه کرد. انسان‌ها در جستجوی آزادی بوده‌اند، اما پس از دستیابی به آن، به دلیل ناتوانی در رشد هویت مستقل، تمایل به پیوستن به جمع و گرو گذاشتن آزادی خود دارند. این گرایش‌ها می‌تواند به اعتیادهای رفتاری و شیمیایی منجر شود. 

پنل اول همایش با حضور دکتر محمد حسن فرهادی، دکتر امید مساح و دکتر رامین رادفر به بررسی زیرساخت‌های عصبی اعتیاد پرداخت.

دکتر محمد حسن فرهادی اعتیاد را از منظر نوروبیولوژی معرفی و تأکید کرد که در اعتیاد به مواد مخدر، چهار مدار مغزی درگیر هستند. فرهادی افزود: مطالعات در زمینه اعتیادهای رفتاری، مانند اعتیاد به ویدئو گیم و قمار، کمتر است اما همپوشانی‌هایی بین مدارهای مغزی در اعتیادهای شیمیایی و رفتاری وجود دارد. همچنین، افراد سابقه‌دار اعتیاد به مواد مخدر به راحتی ممکن است به اعتیاد رفتاری دچار شوند.

 

دکتر رامین رادفر در سخنان خود به تأثیرات اجتماعی و خانوادگی اعتیاد پرداخت و بر اهمیت توجه به «هم‌وابستگی» در خانواده‌ها تأکید کرد. وی گفت: تقلیل اعتیاد فقط به مصرف مواد یک خطای راهبردی است که درمان را نیز با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. اعتیاد نه تنها مسئله فردی است بلکه تأثیرات عمیقی بر روی خانواده و جامعه دارد. نادیده گرفتن این تأثیرات می‌تواند منجر به عدم توانایی در ارائه راهکارهای موثر برای درمان شود. هم‌وابستگی در خانواده‌ها، که باعث تقویت و تداوم رفتارهای اعتیادگونه می‌شود، نیازمند توجه ویژه‌ای است. درمان هم‌وابستگی‌ها به اندازه درمان فرد معتاد اهمیت دارد، زیرا خانواده‌ای که درگیر هم‌وابستگی است، نمی‌تواند پشتیبانی لازم را برای بهبود فرد معتاد فراهم کند. مداخلات روان‌شناختی و حمایت‌های اجتماعی برای همه اعضای خانواده باید در برنامه‌های درمانی گنجانده شود تا بتوان به یک بهبود کامل و پایدار دست یافت. ایجاد بستر حمایتی مناسب در خانواده‌ها می‌تواند نقش مؤثری در کاهش رفتارهای اعتیادگونه و بازگشت افراد به یک زندگی سالم داشته باشد.

دکتر رابرت فرنام نیز هدف از این سمینار را آگاهی‌رسانی در خصوص اعتیادهای رفتاری عنوان کرد و گفت: هدف از این سمینار آگاهی‌رسانی به افراد مختلف در رابطه با اهمیت پذیرش این نکته بود اینگونه مشکلات دارای تعریف بیماری بوده و نیاز به مداخلات درمانی خاصی دارند در درمان اعتیاد رفتاری مهم‌ترین مرحله کمک به افراد برای شناخت بیماری اعتیاد رفتاری،کمک به افراد برای پذیرش اهمیت مشکل،توضیح کامل برنامه و مرور بر عوارض اعتیاد رفتاری است و سعی شد تا مروری داشته باشیم بر تکنیک‌های متفاوت لازم در درمان بیماران با تاکید بر استراتژی‌های برای مدیریت رفتاری و انگ زدایی از اعتیاد رفتاری.

دکتر امید مساح درباره سه داروی «زولپیدوم»، «کتامین» و «پتیدین» صحبت کرد که حتی کادر درمان نیز به آن‌ها اعتیاد پیدا کرده‌اند. زولپیدوم، دارویی برای اختلال خواب است که در دورهمی‌های جوانان رواج یافته و مصرف آن علائمی همچون تشنج، خلسه و فراموشی به همراه دارد. کتامین، داروی بیهوشی با سوء مصرف‌های تدخینی و تزریقی است که در دوزهای بالا باعث بیهوشی می‌شود. پتیدین، دارویی مورفینی در اورژانس است که علائم قطع مصرف آن می‌تواند در کادر درمان دیده شود.

دکتر مرضیه حمزه‌زاده در بخش خود به تهدیدات فضای مجازی اشاره کرد و گفت: عدم آشنایی با فضای مجازی می‌تواند آسیب‌ها و تهدیداتی را برای جوامع، خانواده‌ها و افراد به خصوص کودکان و نوجوانان بوجود آورد، بروز آسیب‌های ناشی از استفاده‌ی اینترنت می‌تواند زمینه‌ساز نوع جدیدی از آسیب‌های اجتماعی و روانی باشد، به همین دلیل شناسایی و پیشگیری و کاهش این آسیب‌های نوظهور لازم و ضروری است. اینکه استفاده کنندگان کوشش‌هایی را جهت محافظت از خودشان انجام دهند، بسیار مهم  است و اولین شرط اینست که مطلع باشیم طیف وسیعی از تهدیدات برای کاربران فضای مجازی وجود دارد. از این گونه اعتیادها می‌توان به اعتیاد به: بازی دیجیتال، قمار بازی، سکس، شبکه‌های اجتماعی و غذا به عنوان اعتیادهای رفتاری که دارای بیشترین میزان ابتلا نسبت به سایر اعتیادهای رفتاری هستند، اشاره کرد. هر یک از این اعتیادها دارای ملاک و معیارهای تشخیصی ویژه‌ای هستند که درمانگران می‌بایست ضمن آشنایی با آنها، نسبت به تشخیص‌های لازم اقدام کنند. از طرفی، همه افراد نیز می‌بایست نسبت به وجود خطرات احتمالی در اینگونه رفتارها آگاهی لازم را داشته باشند.

 

دکتر کامیار غنی نیز به اشتراکات میان اعتیاد به مواد مخدر و اعتیادهای رفتاری اشاره کرد و بر لزوم تقویت آموخته‌های درمانگران برای درمان اعتیادهای رفتاری تأکید کرد و توضیح داد: با توجه به وجود برخی از اشتراکات ماهوی بین اعتیاد به مواد با اعتیادهای رفتاری و حتی معیارهای موجود در تشخیص این دو حوزه، درمانگران شاغل در حوزه اعتیادهای شیمیایی می توانند با تقویت آموخته های خود، نسبت به تقویت توانشان جهت درمان افرادی که تشخیص وجود اعتیادهای رفتاری بر آنها نهاده می شود، اقدام نمایند. در تشخیص گذاری مبتلایان به اعتیادهای شیمیایی، علاوه بر چهره افراد، از ابزارهای آزمایشگاهی نیز استفاده می شود که این دو مورد در اعتیادهای رفتاری نمی توانند مورد توجه قرار گیرند چون اثرگذاری اینگونه اعتیادها به صورت مشخص بر چهره نبوده و همچنین مواد شیمیایی نیز وارد بدن نشده است تا بتوان با انجام آزمایش آنها را متمایز کرد، هرچند معیارهای رفتاری بسیار مشابهی بین این دو حوزه اعتیاد، وجود دارد. به جهت سهولت در تشخیص انواع اعتیادهای رفتاری رایج که متعاقب آن سبب پرهیز از سردرگمی درمانگران و مراجعان می گردد، از پرسشنامه های انفرادی مداد- کاغذی استفاده می شود. اجرای این پرسشنامه ها، نیاز به تجربه و مهارت درمانگر در اجرا و تفسیر آنها دارد. از پرسشنامه‌هایی که اعتبار سنجی و هنجاریابی آنها انجام شده می توان به پرسشنامه اختلال بازی اینترنتی، شاخص غربالگری قمار پاتولوژیک و اختلال شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد. 

این سمینار توسط مرکز تحقیقات سوء مصرف و وابستگی به مواد دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد.

انتهای پیام/